រឿងមហាភារតយុទ្ធ (អារម្ភកថា)
ព្រះស្នេហាសារ ទេព ក្រសេម
ជាអ្នកនាំផ្លូវទៅកាន់ប្រាសាទអង្គរ បានរៀបរៀង
អារម្ភកថា
រឿងមហាភារតនេះ ជារឿងចម្បាំងដ៏ធំ ១ ប្រហែលគ្នានឹងរឿងរាមកេរ្តិ៍ ជារឿងបូរាណកើតឡើងក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា មុនរឿងរាមកេរ្តិ៍ទៅទៀត ពួកឥណ្ឌាចូលចិត្តនិយាយចែកគ្នាស្ដាប់ជាងរឿងរាមកេរ្តិ៍ តែរឿងនេះរាប់ថាជារឿងកំបាំងបាត់ទៅជាយូរហើយ ព្រោះក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក្នុងសម័យនេះ មិនសូវមានអ្នកណាចេះដឹង អំពីដើមខ្មែរយើងដឹងរឿងនេះជាប្រាកដទើបឆ្លាក់ជារូបភាពចម្បាំងរឿងនេះ នៅប្រាសាទនគរវត្តនាព្រះរបៀងទី ១ ដានខាងលិចភាគខាងត្បូង កាលយើងខ្ញុំទៅធ្វើជា គីត ឬអ្នកនាំផ្លូវ បានជ្រាវរករឿងនេះទាល់តែបានចេះដឹង ដូចដែលបាននាំមកសម្ដែងក្នុងទីនេះស្រាប់ហើយ ។
កាលពុទ្ធសករាជ ២៤៧០ អ្នកស្រី ការប៉ឺឡែស ជាបណ្ណារក្សនៃព្រះរាជបណ្ណាល័យកម្ពុជា ជាចៅហ្វាយរបស់យើងខ្ញុំ បានអញ្ជើញទៅមើលប្រាសាទនគរ ឲ្យយើងខ្ញុំជាអ្នកនាំមើល ហើយបរិយាយរឿងនោះ ៗ ឲ្យស្ដាប់ផង ដល់មកត្រង់រឿងនេះ អ្នកស្រីឃើញថាជារឿងគួរតែដឹងរាល់គ្នា ទើបបង្គាប់ឲ្យយើងខ្ញុំរចនាឡើង ដើម្បីយកទៅបោះពុម្ពផ្សាយឲ្យបានជ្រួតជ្រាបទូទៅ តែរឿងនេះដើមជាភាសាសំស្ក្រឹត អ្នកប្រែ តៗមក ក៏ចូលចិត្តប្រើភាសានោះច្រើន សូម្បីយើងខ្ញុំរចនាឡើងក្នុងគ្រានេះ ក៏តោងប្រើភាសានេះច្រើន ហើយប្រើពាក្យប្លែក ៗ អំពីដែលធ្លាប់ប្រើច្រើន ដោយបំណងដើម្បីឲ្យអ្នកមើលរឿងនេះជ្រាបពាក្យនោះ ៗ ជាប្រយោជន៍សម្រាប់ខ្លួន ក្នុងទីនេះយើងខ្ញុំសូមអភ័យដល់អ្នកមើល អ្នកអានទាំងឡាយ បើទើសទាល់ឆ្ងល់ត្រង់ណា សូមឲ្យសួរអ្នកចេះដឹងតទៅ កុំគប្បីនិន្ទាហើយឈប់ស្ងៀមនៅ បើធ្វើដូច្នោះនឹងបានផលត្រឹមតែជាអ្នកមិនចេះប៉ុណ្ណោះ ។
យើងខ្ញុំសូមឧទ្ទិសរឿងនេះ ជូនអ្នកស្រី ការប៉ឺឡែស ដែលផ្ដើមបង្កើតរឿងនេះ ហើយនឹងជាទីរាប់អានដ៏ខ្ពស់នៃយើងខ្ញុំ ។
ព្រះស្នេហាសាទេព ក្រសេម
ភាគ ១- សេចក្ដីឫស្យានៃញាតិ
ក្នុងយុគជាដំបូងនៃប្រជាវតារបស់លោក ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាភាគលើ មានក្សត្រិយ៍ទ្រង់ព្រះនាមថា សាន្តនុ ជាពូជពង្សវង្សព្រះចៅភរត ដែលជាឱរសរបស់ព្រះចៅ ទុសយន្ត និងនាង សកុន្តលា ជាបរមក្សត្រិយ៍ ដែលល្បីល្បាញព្រះកិត្តិនាមជាងព្រះចៅ សាន្តនុ ក្សត្រិយ៍អង្គនេះ ទ្រង់រក្សារាជប្រវេណី នៃប្រយូរវង្សរបស់ព្រះអង្គទុកដោយប្រពៃ យកព្រះហឫទ័យទុកដាក់ពេចពិលរមិលមើល សុខទុក្ខរបស់ប្រជារាស្ត្រ ដោយការុណ្យចិត្តជាយ៉ាងក្រៃពេក អ្នកនគរស្មោះសរស្រឡាញ់ព្រះអង្គ ហាក់បីដូចជាដួងហឫទ័យរបស់គេ រាប់អានតម្កុំកម្កើងលើកឡើងបូជាព្រះអង្គ បីដូចទេពតាក្នុងសួគ៌ាល័យ រាជសត្រូវស្ញប់ស្ញែងក្រែងព្រះតេជបារមី ដូចកលខ្លាចស្ដេចខ្មោចក៏ប្រហែលគ្នា ព្រះចរិយាវត្តដែលប្រព្រឹត្តទៅជាប្រក្រតីយ៉ាងរាស្ត្រអ្នកជា មិនបានប្រកាន់ព្រះអង្គ កាន់យកតែយុត្តិធម៌ គឺសេចក្ដីជាអ្នកបរិសុទ្ធប្រាសចាកមន្ទិល និងពាក្យដំនៀលនិន្ទាព្រះអាណាសោតក៏រឹងរឹតរុងរឿងបីដូចសូរ្យ័ង្សី ។
សេចក្ដីស្ងប់ក្នុងប្រទេស និរាសភ័យអរិរាជសត្រូវ និរាសសេចក្ដីរន្ធត់នេះឯង ជាអាការដ៏សំខាន់នៃការតាំងនៅបាននៃជាតិ និងពាណិជ្ជកម្មសព្វសារពើដែលជាលានធំ សម្រាប់ធ្វើឲ្យធនសម្បត្តិក្នុងប្រទេសដំណើរឡើងទៅកាន់សេចក្ដីចម្រើន ព្រះអង្គជាអ្នកគ្រងរាជនេះ ក៏បានយកព្រះហឫទ័យទុកដាក់មើលរាល់វេលា ទ្រព្យសម្បត្តិក៏សម្បូណ៌ឡើងក្នុងព្រះនគរ ទ្រង់ជ្រះថ្លាក្នុងសាសនកិច្ច សម្បូណ៌ដោយទស្សនៈ និងមតិ ទ្រង់ប្រើសេចក្ដីគិតអានកាញ់គ្នេ ដោយយោបល់តាមមតិរបស់ជាតិផ្សេង ៗ ឬរបស់គណៈ របស់បុគ្គលឯកជន ទ្រង់ចាត់តាំងរបៀបសមាគម និងទំនៀមជាប្រវេណីគតិទុករៀបរយ របស់អំបាលនេះជាធម្មតាប្រចាំនៅក្នុងរាជអាណាចក្រដ៏ធំនេះទួទៅ គ្មានអ្នកណា ១ ស្គាល់ឡើយថាគ្រប់គ្រងដូច្នេះ ៗ ខុសគន្លងធម៌ ទាំងទារុណកម្មក្ដី អធម្មិករាជក្ដី អយុត្តិធម៌ក្ដី គ្មានអ្នកណាស្គាល់ថាមុខមាត់វាយ៉ាងម៉េច ប្រជារាស្ត្ររាល់គ្នា មានសេចក្ដីភក្ដី និងពេញចិត្តណាស់ដែលបានម្ចាស់សមគួរ ជាប្រមុខមកសោយរាជ្យដូច្នេះ ។
ព្រះចៅ សាន្តនុ ស្ថិតនៅក្នុងរាជសម្បត្តិ ទាល់តែជរាភាពហើយ ក៏ស្ដេចទិវង្គតទៅតាមយថាកម្ម វិចិត្រវិរយ ជា មកុដកុមាររជ្ជទាយាទ បានឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិមក ក្សត្រិយ៍នេះ មានឱរសពីរអង្គ នាម ធ្ឫតរាស្ត្រ (ធតរជ្ជ) ១, បណ្ឌុ ១, កាលព្រះអង្គទិវង្គតបង់ទៅហើយ ក៏កើតជាបញ្ហាចោទគ្នាឡើងថា នឹងលើកលោកអង្គណាសោយរាជ្យ នេះជារឿងដ៏ជ្រៅសុខុម កម្រនិងទម្លុះទម្លាយទៅបាន ព្រោះថា ធ្ឫតរាស្ត្រ ជារាជបុត្រច្បង បើតាមព្រះវេណីត្រូវបានរាជសម្បត្តិ តែខ្វាក់បង់អំពីកំណើត ហេតុដូច្នោះរាជសម្បត្តិ ទើបធ្លាក់ទៅលើ បណ្ឌុ ជាអនុជវិញ ព្រមគ្នាអញ្ជើញ បណ្ឌុ ឡើងគ្រងពិភព ។
កាល បណ្ឌុ ឡើងសោយរាជ្យមក មិនយូរប៉ុន្មានក៏ទ្រង់រាជតម្រិះនឹងស្ដេចចេញទៅនៅព្រៃ សព្វព្រះហឫទ័យគ្រងជីវិតនៅដោយសេចក្ដីវិវេគវិញប្រសើរ តែមិនមានបន្ទូលឲ្យអ្នកឯណានិមួយដឹង ព្រោះក្រែងរាជបរិពារទាំងឡាយមិនយល់ព្រម តែក្នុងព្រះហឫទ័យក៏នៅតែបំណងដូច្នេះខ្ជាប់មិនចេះអស់ មិនចេះហើយ ក្នុងទីបំផុត ក៏ឲ្យកើតនឿយណាយដោយតូរ្យតន្ត្រី ដែលចោមរោមជុំវិញរាជបល្លង្ករាល់វេលា ទើបស្ដេចដាក់រាជសម្បត្តិចេញចាកព្រះនគរ ពនេចរទៅនៅព្រៃ នាំយកទាំងមហេសីសម្លាញ់ទៅផង លុះកាលកន្លងយូរមក ព្រះរាជា បណ្ឌុ ក៏ទិវង្គតក្នុងដំណាក់ព្រៃ ឬ អាស្រមនោះឯង មានឱរស ៥ អង្គ ទ្រង់នាម យុធិស្ឋិរ ល្បីនាមជាអ្នកធ្ងន់ក្នុងសច្ចៈ និងសទ្ធាជ្រះថ្លា ភីម ល្បីនាមថាទ្រង់នៅព្រះកាយ ពលមហិមា ខុសនឹងមនុស្សធម្មតា មនុស្សញញើតទួទៅ អរជុន ល្បីនាមថា មានថ្វីដៃក្នុងយុទ្ធវិធី និងការប្រើអាវុធ នកុល និង សហទេព មួយគូនេះជាកូនភ្លោះប្ងូនបន្ទាប់និងអរជុន ។
កាលដំណឹងទិវង្គតនៃព្រះចៅ បណ្ឌុ ឮទៅដល់ព្រះនគរ អ្នកនគរបានពាក់គ្រឿងកាន់ទុក្ខថ្វាយតាមប្រវេណី នឹងនាំគ្នាយំសោកសម្ដែងអាការស្ដាយព្រះអង្គ ហាក់បីដូចជាញាតិរបស់គេម្នាក់ស្លាប់ទៅដូច្នោះ ព្រះញាតិវង្សព្រមដោយរាជបរិពារបាននាំគ្នាទៅអញ្ជើញព្រះនាងដ៏ជាវិធរា និង បាណ្ឌពកុមារ ទាំង ៥ អង្គ ត្រឡប់ចូលមកកាន់ក្រុងហស្ដិនបុរវិញ ឲ្យសំណាក់នៅក្នុងវាំងព្រះចៅ ធ្ឫតរាស្ត្រ (ក្សត្រិយ៍ខ្វាក់) ចំណែកឯឱរសទាំង ៥ របស់ព្រះនាង ធ្ឫតរាស្ត្រ ជាបិតុលា ក៏ទ្រង់ឧបត្ថម្ភឲ្យរៀនសូត្រសិល្បសាស្ត្រផ្សេង ៗ ជាមួយនឹងឱរសរបស់ព្រះអង្គ មាន ទុរយោធន៍ ជាដើម ។
កាលរាជកុមារបងប្អូនទាំង ៥ អង្គ ចម្រើនវ័យធំឡើង រូបរាងសក្ដិសម ទ្រូងសាយ អវៈយវៈ ទាំងពួងបានលក្ខណៈគ្រប់យ៉ាងទាំងដំណើរយាត្រា និងកិរិយាមារយាទក៏ល្អមានរាសី ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកនគរនឹកសង្ឃឹមក្នុងព្រះរាជកុមារទាំង ៥ ទ្វេរចំនួនច្រើនឡើងដោយលំដាប់ គុណសម្បត្តិជាទីនិយមនៃប្រជុំអនេកនិករជន ក្នុងព្រះរាជបិតា បានឆ្លាក់មកជាមត៌កដល់ព្រះរាជកុមារទាំង ៥ ពេញបន្ទុក យ៉ាងព្រះវររាជបិតា តែគុណសម្បត្តិទាំងនេះត្រឡប់ទៅជារបស់ស្លែង ធ្វើឲ្យ ទុរយោជន៍ ព្រមទាំងបងប្អូន និងបក្សពួករបស់ ទុរយោជន៍ នាំគ្នាឫស្យាក្នុង បាណ្ឌពកុមារ ដែលជាបងប្អូនជីដូនមួយផងគ្នាជាយ៉ាងក្រៃពេក ។
ព្រះកុមារទាំង ៥ បានសិក្សាការប្រើអាវុធផ្សេង ៗ រាល់ថ្ងៃក្នុងរាជសេដ្ឋាវិជ្ជា គឺការប្រើធ្នូសរ ការប្រើរថសឹក ការកាប់ដាវនិងដាវ ពួយ លំពែង គុន ដាល់ និងហាត់វិជ្ជាយ៉ាងដទៃទៀតជាច្រើនយ៉ាង ដែលជាភាគនៃរាជវត្ត ឬការហាត់សម្រាប់ ក្សត្រិយ៍ជាតិអ្នកចម្បាំងក្នុងសម័យនោះយ៉ាងស្ទាត់ គ្រូអ្នកបង្វឹកបង្ហាត់រាជកុមារ អំបាល ជាព្រាហ្មណ៍មានត្រកូលនាម ទោណ អាចារ្យជាប្រាជ្ញមានគុណគួររាប់អាន មានមុខងារជាអ្នកប្រិតប្រៀនវិជ្ជាទាហាន ដល់ក្សត្រិយ៍គ្រប់អង្គក្នុងត្រកូលនោះ ។
ទោណអាចារ្យ ត្រូវជាមាព្រះ ធ្ឫតរាស្ត្រ កំណត់ទុកថា កាលរាជកុមារ អំបាល នេះ រៀនយុទ្ធវិទ្យាចេះស្ទាត់ហើយ នឹងបានជាកម្លាំងជួយធ្វើសង្គ្រាមនឹងព្រះចៅ ទ្រុបទ ព្រះចៅផែនដីបញ្ចាលនគរ ដែលជារាជសត្រូវនឹងព្រះអង្គមកអំពីថ្ងៃមុន ។
ទោណអាចារ្យ យកចិត្តទុកដាក់ប្រៀនប្រដៅ ហើយស្រឡាញ់ប្រណី បាណ្ឌកុមារ ទាំង ៥ ជាសិស្សច្រើន ការរៀនគ្រានោះ អរជុនមានចំរឿនលឿនទៅមុខបងប្អូនពោះមួយ និងបងប្អូនជីដូនមួយទាំងអស់ ក្នុងផ្លូវវិទ្យាអ្នកចម្បាំង មានសតិបញ្ញាស្រួចជាងគេ ហើយជាអ្នកធ្ងន់ក្នុងហិរិឱត្តប្ប ប្រដៅជឿស្ដាប់ងាយជាងបងប្អូនទាំងពួង ការុណ្យចិត្តដែល ទោណអាចារ្យ សម្ដែងចេញមកខាងក្រៅដូច្នេះ ធ្វើឲ្យ ទុរយោជន៍ ទ្វេរសេចក្ដីឫស្យាក្នុងកុមារទាំង ៥ ថែមឡើងទៀតជាច្រើនហើយនិងឫស្យាស្អប់ អរជុន ដែលមានថ្វីដៃពូកែជាបំផុត ។
លុះកុមារ អំបាល នោះ រៀនវិជ្ជាទាហានចេះចប់បរិបូណ៌ហើយ បានមានការប្រឡងថ្វីដៃកុមារអ្នកចម្បាំងអំបាលនោះ មានបណ្ដាជនជាច្រើននាំគ្នាមកកាន់ទីប្រជុំ ដើម្បីមើលការប្រឡង បានទះដៃសម្ដែងសេចក្ដីត្រេកអរ ឮ សូរសព្ទទ្រហឹងអឺងកង ពួកអ្នកប្រឡង ក៏ចូលប្រឡង តាំងចិត្តប្រឹងប្រែងសម្ដែងថ្វីដៃយ៉ាងពេញកម្លាំង តែមិនយូរប៉ុន្មានការប្រឡងនោះ មិនត្រឹមតែសាកចំណេះវិជ្ជា ឬ សម្ដែងឲ្យល្អមើល ទាំងសងខាងបណ្ដាលទោសខ្លាំងឡើង ក៏ស៊ូគ្នាតែមែនទែន ទុរយោជន៍ ចាប់តស៊ូគ្នានឹង ភិម គូបដិបក្សទាំងពីរនេះ បានចូលប្រឡូកតយុទ្ធគ្នាយ៉ាងពេញថ្វីដៃទាំងសងខាងក៏រឹតតែបណ្ដាលទោសខ្លាំងឡើង ៗ ស្ទើរតែនឹងហុតឈាមទៅវិញទៅមក គ្រានោះមានមនុស្សចូលទៅ ហាមដោយទទួលបញ្ជាពីព្រះរាជា និង ទោណអាចារ្យ ជាគ្រូធំ ទើបក្រោកចេញទៅ វេលារសៀលថ្ងៃនោះ មានអ្នកចម្បាំងប្លែកមុខ ចូលមកក្នុងទីប្រឡងម្នាក់ទៀតឈ្មោះថា កណ៌ តែជាត្រកូលដូចម្ដេចគ្មានអ្នកណាដឹងស្គាល់ បានចូលមកចាប់គូរតស៊ូគ្នានិង អរជុន ដែលជាអ្នកក្លៀវក្លាសំខាន់សម្ដែងស្នាដៃឲ្យអ្នកមើលទាំងឡាយឃើញថា ខ្លួនគេជាគូគួរគ្នានឹង អរជុន ទុរយោជន៍ ឃើញកម្លាំងស្នាដៃ កណ៌ ហើយក៏សព្វព្រះហឫទ័យណាស់ ឲ្យនាំខ្លួនចូលទៅគាល់ឯវាំង ប្រទានរង្វាន់ជាច្រើន ហើយទ្រង់ជប់លៀងទុកជាទាហានរបស់ព្រះអង្គ ។
ការប្រឡងថ្វីដៃគ្រានេះជាហេតុរុករុញ ទុរយោជន៍ ឲ្យកើតសេចក្ដីឫស្យាក្នុង បោណ្ឌកុមារ ណាស់ឡើង ដោយហេតុដែលទទាក់ទទួលមនុស្សមានជាតិដ៏ថោកទាប ដូចយ៉ាង កណ៌ ទុកនេះក៏ស្មើដូចជាយកឲ្យមកបង់ចុះក្នុងគំនរភ្លើង ឬថែមចំណីឲ្យភ្លើងក៏ប្រហែលគ្នា រមែងពោលអួតខ្លួន ហើយញុះញង់បងប្អូន ឬ មិត្តសម្លាញ់របស់គេឲ្យបែកគ្នា ។
កុមារទាំង ៥ បងប្អូនជាអ្នកកំព្រាបិតា បានសេចក្ដីចង្អៀតចង្អល់ក្ដៅក្រហាយជារាល់ថ្ងៃ តែក៏ទ្រាំអត់សង្កត់សេចក្ដីប្រមាទ និងសេចក្ដីមើលងាយគ្រប់ប្រការ ទាំងក្នុងព្រះរាជស្ថាន ទាំងក្នុងទីប្រជុំ មានកណ្ដាលថ្នល់ជាដើមមិនតតបវិញ មើលទៅមិនខុសអីនឹងឆ្កែ ឬ ឆ្មា ដែលជាសត្វតិរច្ឆាននោះឡើយ ធ្ឫតរាស្ត្រ ទ្រង់ជ្រាបការប្រមាទព្យាបាទ មើលងាយរបស់ ទុរយោជន៍ ដោយប្រាជ្ញាញាណ ដ៏ជាអ្នកឆ្លាសក្នុងរដ្ឋប្រសាសនោបាយ ហើយទ្រង់ក៏ឲ្យបន្លែងឋានក្មួយទាំង ៥ ឲ្យទៅនៅឯវារណាវ័ត ទោះបីម្លឹងហើយ ទុរយោជន៍ ជាមនុស្សប្រកបដោយ ប្រទុស្តចិត្តជាប្រក្រតី ក៏មិនបណ្ដាលឲ្យកុមារទាំង ៥ នៅជាសុខបានឡើយ នៅតាមទៅបៀតបៀនទៀត គឺទ្រង់ឲ្យសាងវាំង ១ ធំ ប្រកបដោយក្រមួនជ័រស្រល់ ជ័រទឹក និងវត្ថុដទៃទៀតដ៏ជាចំណីភ្លើង ហើយយកកំបោរបូកពីក្រៅយ៉ាងស្និទ្ធ ឲ្យមើលឃើញដូចយ៉ាងឥដ្ឋនិងសិលា ដើម្បីអញ្ជើញកុមារទាំង ៥ ឲ្យទៅនៅ ដេលសាងឡើងដូច្នេះ ដោយចេតនាបំណងនឹងបំផ្លាញ បោណ្ឌកុមារ ដោយអគ្រនី តែនៅមានអ្នកអាណិតគឺវិទូរ (ជាឱរសនៃគុរុ) ជាអ្នកមានសតិបញ្ញាវាងវៃ បានខ្សឹបប្រាប់ដំណឹងនេះឲ្យកុមារទាំង ៥ ដឹងខ្លួនជាមុន លុះសាងមន្ទីរស្រេច ទុរយោជន៍ ក៏អញ្ជើញកុមារទាំង ៥ ភាតា ឲ្យទៅអាស្រ័យនៅក្នុងវាំងថ្មីនោះ ដោយអាងហេតុថា ក្នុងព្រះមហារាជវាំងគ្មានដំណាក់នឹងនៅឲ្យគ្រប់គ្នា ។
វេលាគ្រោះអាក្រក់មកដល់ ក្នុងរាត្រីកាល ១ នោះយប់ងងឹតពពកខ្មៅមីរដេរដាស បិទបាំងអាកាសមើលមិនយល់អ្វី អ្នកស្រុកកំពុងដេកលក់សព្វរាល់ផ្ទះសម្បែងស្ងាត់ច្រៀប គ្មានមនុស្សដើរទៅមក តាមថ្នល់ហ្វូងដល់ម្នាក់ឡើយ ខណៈនោះវាំងធំដែលសាងឡើងថ្មី ក៏ស្រាប់តែលេចអណ្ដាតភ្លើងភ្លឺសន្ធោឡើង ឮ សន្ធឹកផូងផាំង ៗ មួយស្របក់ វាំងថ្មីនោះ ក៏ទ្រោមទៅជាផះអស់ បោណ្ឌកុមារ ក៏មិនឥតគំនិត ឬ ធ្វេសប្រហែសក្នុងរឿងនេះ បានទ្រង់ជ្រាបរហស្សកម្មមកយូរថ្ងៃជាមុនហើយ ទើបបលាយនាការគេចវះ អំពីអគ្គីភ័យទៅតាមផ្លូវក្នុងដី ផុតភ្នែក ទុរយោជន៍ និងអ្នកដទៃ គ្មានអ្នកណាដឹងយល់គ្រានោះ ទុរយោជន៍ ក៏រីករាយសប្បាយក្នុងចិត្តណាស់ ដែលបានទម្លាយគូសត្រូវបានសម្រេចដូចប្រាថ្នា ទំនងដូចគ្នានឹងពាលរាជា ១ អង្គទៀត ក្នុងបុរាណសម័យបានទ្រុងខ្លុយឆ្វេក ៗ ក្រសាលលេងជាទីរីករាយកោមលហឫទ័យក្នុងខណៈដែលភ្លើងកំពុងឆេះផូងផាំងនោះឯង ។
កម៌ មុខគួរស្ញែង ដែរ ទុរយោជន៍ បានធ្វើទៅដោយប្រទុស្តចិត្តគ្រានេះ ជាគ្រឿងសម្ដែងបំភ្លឺឲ្យបណ្ដារាស្ត្រទួទៅដឹងបានយ៉ាងច្បាស់ថា គិតនឹងដុត បោណ្ឌកុមារ ច្បង គឺ យុធិស្ឋិរ ដើម្បីយករាជសម្បត្តិជាសិទ្ធិដាច់ខាត មកជារបស់ខ្លួនទាំងមូល ទុរយោជន៍ បានគិតបិទបាំងរហស្សកម៌ ការសម្ងាត់នេះទុកយ៉ាងសំខាន់ តែបុរាណលោកតែងថា សេចក្ដីសម្ងាត់ដែលប្រឹងបិទបាំងណាស់ រមែងលេចចេញបាន សូម្បីកំបាំងនៅក្នុងដួងហឫទ័យរបស់បរមក្សត្រិយ៍ ព្រោះធម្មតាអណ្ដាតមិនចេះស្ងៀម រមែងរលាស់បញ្ចេញសូរសព្ទជាដំណឹងទៅខាងក្រៅជាអាចិនដំបូង ក៏គញរាន់តែខ្សឹបខ្សៀវគ្នា លុះកន្លងទៅបន្តិចមិនយូរប៉ុន្មាន ក៏លាន់ ឮ ចេញមកខ្លាំង ៗ យ៉ាងដែលសន្ទនាគ្នាធម្មតា គ្រប់ផ្ទះសម្បែង គ្រប់កន្លែងថ្នល់ផ្សារ ឥតមានកោតក្រែងស្ដេច ឬ ចៅហ្វាយនាយណាឡើយ ហេតុដែលកើតមកទាំងនេះ ជារឿងមុខគួរខ្ពើមរអើមណាស់ ហេតុនោះកាលកន្លងមកមិនយូរប៉ុន្មាន រហស្សកម៌នោះ ក៏លេចជ្រួតជ្រាបទួទៅ សម្លេងនិន្ទានិងផរុសវាទក៏ធ្លាក់មកត្រូវ ទុរយោជន៍ កលបីដូចជាគ្រាប់ភ្លៀងដែលធ្លាក់អំពីនភាកាស ។
ចំណែកឯកុមារទាំង ៥ ភាតា ព្រមដោយព្រះជននីក៏នាំគ្នាលីលាចាកព្រះនគរ បែរមុខឆ្ពោះសំដៅអារញ្ញប្រទេស យកព្រៃព្រឹក្សាជាទីពឹង ក្នុងរវាងដែលពនេចរទៅ បានត្រូវកំដៅថ្ងៃត្រូវភ្លៀង និងសេចក្ដីនឿយលំបាកស្រេកឃ្លានសព្វទិវារាត្រី មានតែសេចក្ដីអំណត់អត់ធន់ គឺអធុវាសនខន្តីនេះឯង ជាគ្រឿងការពារក្ដៅរងារ និងសេចក្ដីស្រេកឃ្លាន ជួនកាលម្ដាយនិងកូនអស់កម្លាំងណាស់ ក៏នាំគ្នាឈប់សម្រាកកាយខាងមាគ៌ា កាលល្ហែហើយក៏នាំគ្នា ត្រេចពនេចរតទៅ ជួនកាលក៏ត្រូវឆ្លងគង្គា នាំគ្នាព្យាយាមហែលទៅកាន់ត្រើយនាយ ខ្សែទឹកផាត់ផាយផ្កាប់ផ្ងារទំរាំតែដល់ត្រើយជលសារ ដែលឆ្ងាយលន្លឹមលន្លោច ក៏អស់កម្លាំងទៀបដាច់ខ្យល់ បានរួចអំពីគ្រោះថ្នាក់ទៅម្ដង ៗ ហាក់ដូចបានកើតឡើងជាថ្មី កាលរួចទៅហើយនឹងរកទីសំណាក់អាស្រ័យក៏មិនបាន តោងនាំគ្នាដើរកាត់ភូមិប្រទេសដ៏ដាច់សង្វែងនោះសង្សឹម ៗ ទៅ ទាល់តែមាតាស្ងួតកស្រេកទឹកខ្លាំងណាស់ ក៏ប្រះប្រាណលើប្រថពី ភីម អាណិតម្ដាយក៏ខំត្រេចរកវារី តែក៏គ្មានអ្វីនឹងដួសដង ទើបដោះសំពត់ឆ្នួតមកជ្រលក់ទឹក ឲ្យជោកហើយ ក៏ម្នីម្នាយកមកពូតបន្តក់សម្រក់ចូលក្នុងមាត់មាតា ជួយជីវិតមាតាឲ្យរួចបានទៅ ១ គ្រា តែទឹកក្នុងសំពត់នោះតិច មិនល្មមនឹងរំលេមបំពង់កបងប្អូន ៤ នាក់ទៀតដែលនឿយលំបាកមកជាមួយគ្នាទាំងឃ្លានអាហារក៏សែនឃ្លាន គ្មានប្រទះផលាផលឯណានីមួយ ដែលគួរនឹងបរិភោគក្នុងថ្ងៃនោះ ម្ដាយនិងកូនមិនអាចនិងដើរផ្លូវទៅបាន ក៏ឈប់សម្រាកកាយក្រោមដើមព្រៃព្រឹក្សា តែកាយនិងចិត្ត ភីម មិនបានសម្រាកសម្រាន្តឡើយ ដោយអំណាចឈឺចាប់ក្ដួលក្ដៅក្នុងចិត្ត និយាយរអ៊ូតែម្នាក់ឯងថា អ្នកណាមួយ នឹងជៀសវាងលិខិតព្រះជាម្ចាស់លើស្ថានសួគ៌បាន ឱកម្មអើយកម្ម កម្មដែលបងប្អូនយើង មកទ្រាំរងវេទនាគ្រានេះ ចិត្តយើងក្ដៅអីក្ដៅម្ល៉េះ ទៅខាងមុខគ្រោះកាច នឹងមានមកដល់យើងជាច្រើនទៀត ឬ យុធិស្ឋិរ ជាអ្នកគួរបានរាជសម្បត្តិ ក្នុងប្រទេសកុរុរដ្ឋ ឥឡូវនេះមកដេក នៅកណ្ដាលដី កណ្ដាលខ្សាច់ នឹងរកកម្រាលក្រាលដេកប៉ុនបាតដៃក៏គ្មាន ចំណែកឯ ទុរយោជន៍ អ្នកដណ្ដើមរាជសម្បត្តិ គេដេកអង្គុយលើកម្រាល ក្រាលលាតស្អាតព្រមពាសពេញដោយគ្រឿងតម្កើងកិត្តិយសនិងអានុភាព ព្រះរៀមរបស់យើង ជាមនុស្សចិត្តទន់ មិនសូវចេះប្រកាន់ទោស ក្រោធខឹងនឹងអ្នកឯណា ចេះតែឲ្យអភ័យដល់គេងាយ ៗ កុំអី ..... ម្ល៉េះគេសោយសុខសម្បត្តិត្រេកត្រអាល ចិត្តគេរីករាយស្ទើរនឹងអណ្ដែតទៅជាប់នឹងស្ថានសួគ៌ ។
ទៅភាគទី ២
ភាគ ២- ការស្វយម្ពរ ឬការរើសគូ នៃនាងទ្រៅបទី
សុំឲ្យនឹកមើលចុះថា ម្ដាយនិងកូនដែលត្រូវនិរទេសចាកនិវេសន៍រាជស្ថានទៅក្នុងយប់នោះ រមែងល្ហិតល្ហៃយ៉ាងម្ដេច តែទោះបីម្ល៉ឹង ជាតិខន្តិយអ្នកចម្បាំងរមែងមានមានះជាធម្មតា នាំគ្នាដើរកាត់ព្រៃទៅដោយប្រមាណស្មានក្នុងចិត្ត មិនដឹងជាគ្រោះកម្មវានិងនាំទៅដល់ណា ១ ទៀតនឹកបារម្មណ៍ក្រែងពួកសត្រូវដិតដោយតាមមកយាយី ទើបដោះគ្រឿងទ្រង់ចេញអស់ យកផង់ធូលីខ្មៅមកប្រឡាក់លាបកាយ ផ្លាស់ផ្លែងតែងខ្លួនជាយោគី ដើម្បីសុំទៅបន្តិចប៉ុណ្ណោះ ឯព្រះជននីសោត ក៏តោងប្លមព្រះអង្គជាស្រីអនាថា។
ខណៈដែលដើរផ្លូវមកក្នុងថ្ងៃ ១ នោះ ម្ដាយនិងកូនបានជួបនឹងព្រាហ្មណ៍ ១ ពួក គេប្រាប់ថា គេនឹងទៅក្នុងការ ស្វយម្ពរធិតា ព្រះចៅ បញ្ចារាជ ភារស្វយម្ពរ គ្រានេះ ជាការធំអឹកធឹក ភ្នែកមនុស្សនានា នឹងប្រទះឃើញបាន ក៏តែមួយដង មួយគ្រា ប៉ុណ្ណោះ បាណ្ឌពកុមារ បានឮដូច្នោះ ក៏រៀបចំខ្លួននឹងដើរផ្លូវទៅកាន់ដែនបញ្ចាល ដើម្បីនឹងជៀសចាកភយន្តរាយ ជាងដែលមានចំណង់នឹងទៅមើលការស្វយម្ពរ ។
មកដល់បញ្ចាលរាជធានី ជាប្រទេសបដិបក្សគ្នាមកអំពីដើម ត ត ទ្រង់ទើបធ្វើសង្គ្រាមនឹងគ្នាមកមិនយូរប៉ុន្មានដោយបញ្ជាការនៃ ទោណអាចារ្យ តែ ទោណអាចារ្យ ឲ្យលើកទោសព្រះចៅ បញ្ចលរាជ ដ៏ជាមច្ចាមិត្តទុកជីវិតឲ្យម្ដង ទាំងបានប្រគល់ដែនដីដែលមានជ័យជំនះឲ្យត្រឡប់ទៅវិញ តាំងអំពីនោះ ព្រះចៅ ទ្រុបទ ព្រះចៅផែនដីបញ្ចាលរដ្ឋឃើញសេចក្ដីក្លាហានក្នុងពិជ័យសង្គ្រាមនៃ បាណ្ឌពកុមារ ទាំង ៥ អង្គ ក៏ទ្រង់សព្វព្រះរាជហឫទ័យ មានចំណង់នឹងចង់លើករាជធីតាឲ្យជាបាទបរិចារិកា នៃ បាណ្ឌពកុមារ គឺនឹងទ្រង់លើកឲ្យ អរជុន តែរឿងនេះទ្រង់នឹកតែក្នុងព្រះរាជហឫទ័យ មិនបានចេញព្រះវាចា ឬប្រាប់ព្រះរាជតម្រិះនេះដល់អ្នកឯណា ព្រោះសិទ្ធិនៃការរើសគូ មិនមែននៅក្នុងអំណាចព្រះអង្គជាបិតា គឺស្រេចហើតតែនាងទ្រៅបទីដែលដ៏ជាធីតាស្មោះស្ម័គ្រ ឬ មិនស្មោះស្ម័គ្រ តែដើម្បីនឹងបដិបត្តិការឲ្យសមព្រះរាជហឫទ័យក្នុងរឿងនេះ ទើបទ្រង់ឲ្យចាត់ការ ១ យ៉ាង ដែលទ្រង់ជឿមាំក្នុងព្រះហឫទ័យថា នឹងធ្វើបានក៏តែអរជុនមួយនាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺទ្រង់ឲ្យធ្វើមហាធនូ ១ ធំ និងរូបត្រីមាស ១ ឲ្យយកទៅព្យួរលើសសរខ្ពស់ មានចក្រវិលឆាល់អំពីក្រោម ក្នុងរឿងនេះមានខសន្យាថា អ្នកដែលជាគូព្រេងរបស់ព្រះរាជធីតា តោងអាចយិតមហាធនូនោះ បានដោយកម្លាំងដាក់ព្រួញផ្គងបាញ់ចាញទៅ ឲ្យព្រួញរត់ទៅតាមចន្លោះស្លាបចក្រ កុំឲ្យប៉ះពាល់ស្លាបចក្រ រហូតទៅត្រូវភ្នែកត្រីមាស ដែលព្យួរខាងលើ ឲ្យត្រីនោះធ្លាក់ចុះដល់ដី អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកធ្វើការប្រឡង ដណ្ដើមយកនាងរាល់ ៗ គ្នា បាញ់តែប្រាំព្រួញប៉ុណ្ណោះ ព្រោះហេតុនោះបណ្ដាលអ្នកបាញ់ទាំងប៉ុន្មាន ទ្រង់ជឿថា មានតែអរជុនប៉ុណ្ណោះ អាចបាញ់ត្រូវវង់សម្គាល់បាន ។
សម្រាប់ក្នុងការ ស្វយម្ពរនេះព្រះចៅ បញ្ចាលរាជ មានព្រះរាជបញ្ជាឲ្យចូលចាំងជម្រះទីកន្លែងដ៏ធំហើយឲ្យសង់ព្រះពន្លាដាសសំពត់សមានកំពូលយ៉ាងមណ្ឌបបិទមាស ប្រដាប់មណីផ្សេង ៗ ច្រាលរន្ទាលមានការលៀងភោជនាហារ និងល្បែងលេងនានាក្នុងព្រះរាជវាំង ក្នុងវេលាមុនប្រឡងធនូសិល្បប្រមាណជាងពីរសប្ដាហ៍ (ជាងពីរអាទិត្យ) លុះដល់ថ្ងៃប្រឡងក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយ ដែលប្រាថ្នាព្រះរាជធីតាជាបំណាច់ថ្វីដៃ ក៏នាំគ្នាមកសន្និបាតអង្គុយចាំត្រៀបត្រាតាមទីកន្លែងរបស់ខ្លួន ក្នុងរោងទងមុខព្រះពន្លាហ្លួងអង្គុយដំកង់ជាវង់ ដូចជារូបព្រះច័ន្ទពាក់កណ្ដាលដួងបែរមុខទៅព្រះពន្លា ។
លុះក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយអង្គុយរៀបរយស្រួលហើយ នាង ទ្រៅបទី ក៏ស្ដេចយាត្រាចូលមកថ្កានទីប្រជុំ ព្រះហស្ថដ៏ទន់ភ្លន់ ដូចប្រមោយព្ធរាវណ៌ ក៏កាន់ភួងមាល័យមួយមកផង ភួងមាល័យនេះប្រៀបដូចព្រះវលញ្ចករ (ត្រា) ដែលនាងនឹងគប្បីប្រថាប់ក្នុងការរើសគូស្ងួនរបស់នាងឲ្យដាច់ខាតទៅ ។
បណ្ដាក្សត្រិយ៍ដែលប្រជុំក្នុងការស្វយម្ពរគ្រានោះ មាន ទុរយោធន៍ កណ៌ បាណ្ឌពកុមារ បងប្អូន ៥ អង្គ ក្រិស្ណ ពលរាម ជាអនុជ ក្រិស្ណ ក្សត្រិយ៍យាទពច្រើនអង្គ ព្រះរាជា សិន្ទូ ព្រមទាំងឱរស (មិនប្រាកដថាប៉ុន្មានអង្គ) ព្រះរាជាចេតិ ព្រះរាជាកោសល ព្រះរាជាម័ទ្រ នៅមានក្សត្រិយ៍ក្រៅ អំពីដែលចេញព្រះនាមមកហើយជាច្រើនអង្គ តែ បាណ្ឌពកុមារ ទាំង ៥ មិនបានចូលទៅអង្គុយក្នុងចំណោម ក្សត្រិយ៍អម្បាលណោះទេ ទៅអង្គុយក្នុងចំណោមពួកព្រាហ្មណ៍មួយពួកផ្សេង ព្រោះទ្រង់ប្លមជាព្រាហ្មណ៍មកក្នុងវេលានោះ ភ្នែកមនុស្សទាំងអស់ក្នុងវេលានោះសម្លឹងមើលតែឆោមលំអនៃនាង ទ្រៅបទី ទីសន្និបាតនោះ សូម្បីមានមនុស្សច្រើនច្រៀតបៀតញៀតញាត់គ្នាទាំងម្ល៉ឹងក៏ស្ងាត់សម្លេងឈឹងភ្លាម ក្នុងខណៈដែលធូស្តទយុម័ន ជាអនុជរបស់នាង ទ្រៅបទី សូត្រប្រកាសតាមប្រវេណីដូច្នេះ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ក្សត្រី ទ្រៅបទី ទ្រង់នៅឆោមឆើតឆាយ មកឈរនៅទីនេះ ៗ អ្នកណាអាចយិតធនូនេះបានហើយ បាញ់រហូតកងចក្រដែលកំពុងវិលទៅប្រហារភ្នែកត្រីខាងលើឯណោះ បើអ្នកនោះឯងជាផៅអ្នកនេះសោតនិងបាននាងចាបាទបរិចារិកា ។
សូត្រប្រកាសស្រេចហើយ ក៏ទ្រង់សូត្របញ្ជីរាយនាមវង្ស និងប្រវត្តិដោយសង្ខេប ពណ៌នាគុណសម្បត្តិនៃក្សត្រិយ៍អំបាលនោះឲ្យនាងស្ដាប់ហើយឲ្យនាងយកភួងមាល័យទៅបំពាក់អ្នកនោះដែលបាញត្រូវវង់តាមដែលប្រកាសមកហើយ ។
លំដាប់នោះ ក៏ចាប់ផ្ដើមប្រឡងធនូសិល្បរើសស្នាដៃពូកែ ក្សត្រិយ៍អំបាលនោះ ខ្លះក៏នឹករាក្នុងព្រះហឫទ័យ ដែលមើលទៅឃើញមហាធនូដ៏សម្បើមនិងវង់ដែលចាំតែគេចព្រួញធនូ គិតថាម្ដេចក៏បាញ់មិនត្រូវ ឲ្យគ្រាន់តែយិតធនូបានក៏រាប់ថាវិសេសណាស់ទៅហើយ ក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយចូលទៅប្រឡងម្ដង ១ អង្គ ៗ រួចហើយក៏ត្រឡប់មកអង្គុយតាមដើមវិញ ដោយមិនវិសេសប្លែកអ្វី ធ្វើឲ្យតែអ្នកអង្គុយចាំមើល លបអស់សំណើចលេងតែសាមីខ្លួន មានតែសេចក្ដីទោមនស្ស តូចចិត្តពន់ប្រមាណ ដែលខុសគំនិតគិតទុកមកនោះបែរជាមិនសមប្រាថ្នា ព្រះភក្ត្រមិនស្រួលតែរាល់អង្គពួកអ្នកច្បាំងដែលល្បីឈ្មោះទាំងប៉ុន្មាន កាលដើរទៅជិតមហាធនូ ក៏ឲ្យរន្ធត់មុខស្លេកស្លាំង មិនអាចនឹងលើកមហាធនូនោះរួចឡើយ ខ្លះដើរចូលទៅខែងរែងជាងគេ ដោយអំណាចមានះខំធ្វើឫកឡើង តែក៏គង់ត្រឡប់មកអង្គុយដដែលវិញ មិនប្លែកទៅជាងអ្នកមុន ៗ ទាំងពួង អ្នកដែលធ្វើការមិនសម្រេចអម្បាលនោះ ខ្លះក៏ក្លែងធ្វើទឹកមុខឲ្យរីករាយ តែសេចក្ដីអៀនខ្មាសក្នុងចិត្ត ខ្លះក៏ធ្វើជាញញឹមបែបស្ងួត ៗ ។
លំដាប់នោះ កណ៌ ជាមនុស្សខ្លាំងពូកែយ៉ាងចំណាប់ ដើរចូលទៅកាន់មហាធនូ ចាប់យិតតម្លោះធនូមកបានភ្លាម ព្រះចៅ ទ្រុបទ និងឱរស ក៏ស្ញើបក្នុងព្រះហឫទ័យ ក្រែង កណ៌ ជាមនុស្សដែរព្រះអង្គមិនស្គាល់ជាតិកំណើតជាដូចម្ដេច ធ្វើការសម្រេច តែមុននឹងបាញ់ចេញទៅនាង ទ្រៅបទី បានស្រែកប្រកាសសេចក្ដីបំណងរបស់នាងថា នាងមិនសព្វព្រទ័យនឹង កណ៌ ដ៏ជាបុត្រនាយសារថី កណ៌ ចេញស្លក់ទឹកមុខ មានក្រសែឈាមទោសឡើងព្រល ៗ ទម្លាក់ធនូចុះហើយក៏ត្រឡប់មកអង្គុយតាមដើម ។
នៅមានអ្នកចូលទៅប្រឡងក្រោយ កណ៌ ទៀតជាច្រើនបានប្រឹងប្រែងក្លែងធ្វើមានះខែងរែង តែក៏មិនសម្រេចដូចប្រាថ្នា ខ្លះខិតខំហួសកម្លាំង ភ្លាត់ចំណាប់ដួលដេកច្រខែងលើផែនពសុធា បណ្ដាអ្នកអង្គុយមើលទាំងប៉ុន្មាន ក៏នាំគ្នាសើចលាន់ ដោយឃើញថាជារឿងគួរអស់សំណើចពួក បាណ្ឌពកុមារ ដែលអង្គុយនៅក្នុងកំឡុងពួកព្រាហ្មណ៍ ឃ្លាតអំពីពួកក្សត្រិយ៍ទៅបន្តិច អង្គុយមើលការគេព្រងើយ ហាក់បីដូចជាគ្មានកិច្ចការអ្វីជាមួយនឹងគេក្នុងថ្ងៃនោះទេ ខណៈនោះ មាណពឆោមស្រស់ប្រិមប្រិយមួយនាក់ ក្រោកដើរចេញមកអំពីពួកព្រាហ្មណ៍អម្បាលនោះ បណ្ដាអ្នកប្រជុំនៅទីនោះ ក៏នាំគ្នាសើចឃឹក ៗ ទួទៅទាំងព្រះលាន ព្រោះមកនឹកអស់សំណើចក្នុងចិត្តថា ព្រះ1 អ្នករៀនតែធម្មធម្មោ ម្ដេចក៏ក្លាមកប្រកួតអួតថ្វីដៃនឹងក្សត្រិយ៍ជាតិអ្នកចម្បាំងដែរ ។
អាស្រ័យហេតុនោះព្រាហ្មណ៍ខ្លះដែលអង្គុយនៅទីនោះ ទើបនិយាយឃាត់ព្រាហ្មណ៍កម្លោះអ្នករួមភេទជាមួយគ្នានោះថា កុំទៅប្រឡងនឹងគេអី អ្នកខ្លះនិយាយថា ជាតិព្រាហ្មណ៍រមែងមានថ្វីដៃគ្រប់យ៉ាង ទាំងការគិតអាន ទាំងការប្រើអាវុធផ្សេង ៗ មិនមែនចេះតែរឿងសីលពរប៉ុណ្ណោះទេ អ្នកខ្លះ គ្រាន់តែសម្លឹងមើលព្រាហ្មណ៍កម្លោះនោះ ដោយសេចក្ដីអស្ចារ្យឥតមានស្រដីថាអ្វី ព្រាហ្មណ៍កម្លោះដោយគ្រឿងយោគី ដ៏ធ្វើដោយស្បែកម្រឹគចេញគរទុកក្នុងទីម្ខាង ហើយដើរចូលទៅកណ្ដាលស្នាមយ៉ាងរាជសីហ មើលទៅទ្រូង និងស្មាសាយចង្កេះមូលយ៉ាងវាសុទេវិន ដើរប្រទក្សិណព្រមទាំងភាវនាតែក្នុងចិត្ត ចំណែកឯភ្នែកមនុស្សជាច្រើនពាន់ ក៏សម្លឹងចំពោះសំភីមើលតែឆោមព្រាហ្មណ៍កម្លោះ ៗ នោះ ក៏កែក្រាយចាប់លើកមហាធនូឡើង យិតតម្លោះក្រឹត មកដោយកម្លាំងដ៏មហិមា បណ្ដាអ្នកអង្គុយមើលជុំវិញស្នាម ក៏ទះដៃលាន់ នាំគ្នានិយាយសរសើរផ្សេង ៗ ត្រឹមតែយិតធនូទន់មកបានប៉ុណ្ណេះ នៅមិនទាន់អស់រឿង នៅមានការដែលសំខាន់ជាងនេះដែលគេត្រូវធ្វើ គឺបាញ់ត្រូវវង់ អ្នកមើលទាំងអស់ឈប់មើលឆោមព្រាហ្មណ៍ នាំគ្នាសម្លឹងឆ្ពោះតែទៅត្រង់វង់ មិនបានដាក់ភ្នែក ព្រោះជាវេលាដ៏សំខាន់ យកឈ្នះយកចាញ់គ្នាក្នុងវេលាប្រមាណមួយមីនុតទៀតប៉ុណ្ណឹង2 ។
គ្រានោះព្រាហ្មណ៍ក៏ទម្លាក់ក្រាញ់កែក្រាយរំពើន ហើយស្រងេវនេត្រតម្រង់ លែងតម្លោះធនូខ្វាប់ចេញទៅប្រហារភ្នែកត្រីមាសធ្លាក់ចុះដល់ធរណី ខាងអ្នកមើលក៏ទះដៃប្រែស ៗ លាន់ទាំងស្នាមធំ អ្នកដែលមានជ័យនោះជាអ្នកណាក៏តាម គេមិនត្រូវការនឹងគិតយកមកជាអារម្មណ៍ គេត្រូវការតែសប្បាយជាការធំ និងត្រូវការឲ្យដឹងផលជាបំផុតនៃការនោះ ដែលកំពុងតែឃ្លានដឹងរាល់គ្នា គឺបាញ់ត្រូវ ឬមិនត្រូវប៉ុណ្ណោះ ។
តែកាលណាពួកក្សត្រិយ៍ អ្នកទ្រង់មាលាសៀតរោមសត្វ ឬ ទ្រង់ឆ្នួត ដើរត្រង់ទៅកាន់ទីធនូសិល្បម្ដង ៗ ទ្រូងនាង ទ្រៅបទី ក៏ជួលច្រាលឡើងមកកាលនោះ ត្រីមាសដែលព្យួរតែងតោងលើកងចក្រ ជាគ្រឿងសម្គាល់យថាកម្មរបស់នាង ឥឡូវនេះ នាងក៏កាន់តែរីករាយក្នុងហឫទ័យខ្លះហើយ ចិត្តរបស់នាងនៅចាប់ប្រតិព័ទ្ធនឹងប្រុសកម្លោះ ដែលមានស្បែកខ្លា ជាគ្រឿងដណ្ដប់កាយនោះ តាំងតែគេឈានជើងទៅកណ្ដាលស្នាម នាងក៏នឹកស្នេហាជាងក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយ ដែលទ្រង់ប្រែពណ៌ស្វាយ ទោះបីនាងមិនបានគិតទុកពីដើមថា ប្រុសកម្លោះនោះនឹងចូលមកធ្វើការប្រកួតថ្វីដៃនឹងគេក៏ពិត តែខណៈដែលគេឈរកណ្ដាលស្នាមនឹងធ្វើការប្រឡង ចិត្តរបស់នាងរំជួល ដោយចង់ឲ្យគេបានទទួលសេចក្ដីអំណរវេលានេះ ក៏សមដូចមនោរថរបស់នាងហើយ នាងញញឹមដោយអារម្មណ៍ដ៏រីករាយ ទើបយាងយាត្រាទៅរកអ្នកដ៏មានជ័យដោយរួសរាន់ យកភួងមាល័យទៅបំពាក់ក ឲ្យប្រុសកម្លោះ ជាគ្រឿងប្រកាសសិទ្ធិជាដាច់ខាតថា ប្រុសកម្លោះនេះជាគូភិរម្យរបស់នាង បីដូចជាប្រថាប់ដោយព្រះវលញ្ចករ ។
ការដែលមើលទៅឃើញ ទ្រៅបទី យកភួងផ្កាទៅបំពាក់ឲ្យអ្នកមានជ័យនោះ បណ្ដាអ្នករួមការប្រឡងជាមួយគ្នា តែមិនសម្រេចសមប្រាថ្នា នាំគ្នាមកអង្គុយជូតញើសនោះ ក៏បណ្ដាលឲ្យកើតសេចក្ដីឫស្យា និងសេចក្ដីឈឺចិត្ត រោលរាលក្នុងចិត្តមហិមា នឹងទប់ទល់អាត្មាពុំបាន ក៏ប្រឹក្សាគ្នាហើយយល់ឃើញព្រមគ្នាថា ត្រូវតែសម្លាប់អ្នកដែលមានជ័យ ដែលមិនប្រាកដនាមនេះមួយរំពេចជាដាច់ខាត នឹងទុកវាឲ្យរស់នៅនិងកើតសេចក្ដីអប្បយសដល់គេឯងរាល់គ្នាទួទៅ ត្បិតវាជាយាចកដើរតែសូមទានគេតាមថ្នល់ ហើយមកបានធីតាក្សត្រិយ៍ ជាបាទបរិចារិកាដូច្នេះ ធ្វើឲ្យអាម៉ាស់មុខ ធ្វើឲ្យអាប់ឱនកិត្តិយស ព្រោះវាមកមើលងាយរាជត្រកូល កំពូលឥសូររបស់យើង ត្រូវឃុំខ្លួននាង ទ្រៅបទី ទុកព្រោះជាស្រីអត់ខ្មាស ដាក់ខ្លួនបន្ទាបត្រកូលសុខចិត្តយកព្រាហ្មណ៍អនាថាជាភស្ដាមើលងាយបារមីព្រះបិតា និងព្រះរាជាទាំងឡាយ ដ៏ជារាជសម្ពន្ធមិត្រសឹងទ្រង់នូវកិត្តិយសដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ យើងរាល់គ្នានឹងមើលចំណាំតទៅទៀតពុំបានឡើយ។
ភ្លាមស្រែកគំរាមលាន់ដោយក្រោធក្ដាត់ ពួកក្សត្រិយ៍អ្នកធនូសិល្បទាំងប៉ុន្មាន ក៏លោកចេញអំពីកន្លែង រាំក្របីចិញ្ចែងចូលទៅរកព្រាហ្មណ៍កម្លោះ ដែលបាននាងជាបំណាច់ កើតតស៊ូគ្នាឡើងជាកោលាហល គ្មានអ្នកណាអាចនឹងរម្ងាប់បាន ការយម្ពរក្លាយទៅជាការកាប់សម្លាប់គ្នាកណ្ដាលស្នាមធំ ក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយដែលមកដើម្បីបាននាង ត្រឡប់ជាមកដេករនៀលលើផែនពសុធានាំគ្នាចូលមកក្នុងអន្ទាក់មច្ចុរាជដោយអង្គឺហេតុដ៏គួរសម កណ៌ ជាអ្នកល្បីនាមបានចូលប្រឡងយុទ្ធនិងពួកព្រាហ្មណ៍អ្នកមានជ័យ តទល់គ្នាល្មួតអស់វេលាជាយូរ មួយចាក់ មួយកាប់ មួយកាប់ មួយកាត់ មួយកែង មួយគេច កែក្រាយរារង មួយរុកមួយរុញសង្ខុញចូលជិត សង្ឃករិរោមតរេរារាំខ្ញង់កលបីដូចខ្យល់កំបុតត្បូង ប្រហារត្រូវដៃជើងព្រាហ្មណ៍ដោយព្រួញធនូជាច្រើនអន្លើ រាប់ថាបាញ់ត្រង់គ្រាន់បើ ។
ទ្រៅបទី វេលានោះជាទុក្ខតឹងទ្រូងណាស់ណា នឹកប្រទេចផ្ដាសាមរត៌កនៃសេចក្ដីលំអឆោមរបស់នាងតែក្នុងចិត្ត ដែលជាហេតុឲ្យកើតកាប់សម្លាប់គ្នា លោហិតច្រាលពាសស្នាម តែតមកបន្តិច នាងក៏រម្ងាប់ទុក្ខនោះបាន ដោយឃើញថាខ្លួននាងគ្មានមន្ទិលសៅហ្មង ប្រការ ១ ទៀត ជីវិតរបស់ប្រុសដែលជាគូរបស់នាងសោត ក៏ប្រាសចាកអន្តរាយ ត្បិតវេលានេះ កណ៌ ឈប់តស៊ូហើយ ដោយឃើញថាបើពួកគេខំតស៊ូទៅ ក៏គង់ស្លាប់ក្នុងកណ្ដាលដៃព្រាហ្មណ៍កម្លោះនេះជាមិនខាន គិតដូច្នោះហើយគេក៏ស្រែកសួរព្រាហ្មណ៍នោះជាផ្លូវញ៉មខ្លាចថ្វីដៃថា ម្នាលលោក លោកជាត្រកូលព្រាហ្មណ៍មែន ឬ តែភាពនិងមានះរបស់លោកសម្ដែងឲ្យឃើញថា មិនមែនជាត្រកូលព្រាហ្មណ៍ឯណាមានថ្វីដៃ អាចនឹងមកតដៃនិងក្សត្រិយ៍បាន វៀរលែងតែបរសុរាម (រាមាសូរ) ដែលប្រាកដតាមបរម្បរាគតិថា បានប្រហារក្សត្រិយ៍ទួទៅ ទាំងលោក ឯយាចកអានាថា ធ្លាប់តែដើរសូមទានគេរាល់ផ្ទះរាល់រៀនផ្សារ និង ថាជាអ្នកស្ទាត់ចម្បាំងមិនបានពិតដូច្នេះ បណ្ដាអ្នកចម្បាំងដូចគ្នា គ្មានអ្នកណាមានថ្វីដៃច្បាំងល្អដូច អរជុន ក្នុងពពួកមនុស្សដែលគ្រងជីវិតរបស់នៅសព្វថ្ងៃនេះ និងតដៃនឹងយើងបាន ក៏តែមួយ អរជុន ប៉ុណ្ណោះ ក្រៅអំពីនោះគ្មាន ។
ព្រាហ្មណ៍កម្លោះញញឹមតប ហើយដើរចូលទៅកាន់ទីកន្លែងដើម ទ្រៅបទី ក៏លីលាតាមគូស្ងួនរបស់នាងទៅ ។
ទៅភាគទី ៣
ភាគទី ៣ អាវាហមង្គលនៃនាងទ្រៅបទី
ស្រីអនាថា អាស្រ័យនៅក្នុងរោងនាយស្មូនឆ្នាំង ចាំមើលផ្លូវកូនទាំង ៥ ដែលនាំគ្នាទៅមើលការស្វយម្ពរនាង ទ្រៅបទី បុត្រទៅបាត់យូរពេកខុសពេលវេលា នាងក៏ព្រួយក្នុងចិន្ដា ក្រែងថាកើតហេតុភេទភ័យឡើងក្នុងស្រុកគេ ខណៈនោះ នាងឮសូរសន្ធឹកជើងដើរចូលមកដល់ ដឹកទាំងដៃនាងក្រមុំមួយមកផង សឹងតែកាយដោយគ្រឿងប្រដាប់ដ៏វិចិត្រ សុទ្ធតែពេជ្រ-និលចិន្ដាព្រោងព្រាយ ខណៈដែលបែរទៅឃើញនាងធីតាទ្រង់នូវឆោមឆើតឆាយ សេចក្ដីបីតិត្រេកអរក៏ផ្សាយសព្វសារព៌ាង្គរាងកាយ គ្រាន់តែក្រឡេកទៅឃើញ នាងក៏នឹករឿងរហូត មាតានិងបុត្រក៏សន្ទនាប្រាស្រ័យគ្នាតាមទំនៀម ព្រះរាជកុមារទាំង ៥ ក៏ទូលរៀបរាប់រឿងសិទ្ធិជោគដែលខ្លួនធ្វើការមានថ្វីដៃ ឲ្យនាង ជននី ស្ដាប់ តាំងពីដើមដល់ចុង ។
ឥឡូវនេះ នឹងសម្ដែងអំពីហេតុការណ៍ ដែលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងព្រះរាជវាំងក្រុងបញ្ចាល ព្រះរាជ ទ្រុបទ ប្រថាប់ក្នុងបន្ទប់ក្រឡាព្រះបន្ទំតែមួយព្រះអង្គ ក្រៅអំពីនោះក៏មានអ្នកថ្វាយង៉ានផ្លិត (អ្នកបក់ថ្វាយ) ទ្រង់ជញ្ជឹងជ្រប់ដល់ព្រះគ្រោះរបស់ព្រះអង្គ បន្តិចស្ដេចក្រោកឡើងទឹងតាំងធាក់អ្នកនេះអ្នកនោះ ដែលនៅជិតថ្វាយង៉ានផ្លិតក្នុងវេលានោះ ខណៈនោះព្រះរាជឱរសចូលទៅគាល់ក្នុងបន្ទប់ មានភក្ដ្រផូរផង់ញញឹមញញែមរីករាយព្រះរាជាធ្វើព្រះភក្ដ្រតឹងធ្មឹងទៅរកឱរស លុះស្វាងព្រះក្រោធហើយត្រាស់សួរថា ទ្រៅបទី នៅឯណា អ្នកណាបាននាង ឱកូនសំឡាញ់ឪពុក ព្រះសូរសៀងដែលត្រាស់ចេញមក ញ័រហើយស្អកស្អា ទ្រង់គង់ស្ងៀមបន្តិចត្រាស់តទៅទៀតថា ឱកូនឪពុក អំពីនេះជាដើមទៅនាងតោងដើរសូមទានគេចិញ្ចឹមពោះរាល់មាត់ទ្វារផ្ទះអ្នកដទៃ ទានវត្ថុដែលបុគ្គលលះដោយការុណ្យចិត្ត និងប្រាណីនេះឯង ជារាជបណ្ដាការរបស់នាង ភាជន ដែលនាងកាន់ត្រាច់សូមទានគេនោះ ទុកជាគ្រឿងប្រដាប់ត្បូងរបស់នាង អនិច្ចាឪពុកនឹងទ្រាំអត់សេចក្ដីវេទនាអស់នេះបានឬ កាលឃើញកូនស្រីស្ពាយយាមនៅស្មារដើរសូមទានគេ ឪពុកបានសាងអកុសលកម្មទុកអំពីកាលណាហ៎្ន ទើបបានទទួលសេចក្ដីអវមាន (មើលងាយ) ដូចនេះ អនិច្ចា ឪពុករម្ងាប់ទុក្ខក្នុងរឿងនេះមិនបាន ហើយព្យាយាមដូចម្ដេច ៗ វាក៏មិនបាត់ក្រំក្នុង អាពុកប្រឹងអត់សង្កត់ណាស់ ទាស់តែស្គមទ្រមខ្លួន របស់ដែលផុតវិស័យសតិបញ្ញានឹងកែខៃ ឬអស់ផ្លូវនឹងដើរហើយ ឪពុកនឹងធ្វើម្ដេចបាន ឪពុកតាំងចិត្តថានឹងលើកឲ្យទៅអរជុន តែព្រះដ៏ធំជាម្ចាស់សួគ៌មកបណ្ដាលឲ្យឃ្លៀងឃ្លាតទៅយ៉ាងដទៃ ឪពុកដឹងច្បាស់ហើយថា ការយំខ្សឹកខ្សួលមិនជាប្រយោជន៍ តែទុក្ខនេះជាមរណទុក្ខរបស់បិតាហើយ បិតាមិនអាចនឹងរម្ងាប់បានបានដោយឧបាយយ៉ាងណាឡើយ ។
ធ្ឫស្ដ-ទយុម័ន ក្រាបទូលដោយសម្ដីដ៏ល្ហែមថា បពិត្រព្រះជនកនាថ សូមព្រះអង្គចូលបន្ទោរបង់នូវសេចក្ដីសោកសៅអស់នេះចេញ អំពីព្រះកោមលចុះព្រះករុណា អរជុនជាអ្នកបាននាងទៅជាប្រាកដហើយ ។
ព្រះរាជាមានព្រះអស្សុជលកំពុងហៀរហូរ ក៏ស្វាងចែសដោយពលវបីតិក្នុងខណៈនោះ ត្រាស់សួរជាប្រញាប់ថា មែនឬ ឯងដឹងបានយ៉ាងម្ដេច អើឯងនិយាយទៅមើល ។
ព្រះឱរសទូលប្រព្រឹត្តហេតុថា កាលព្រាហ្មណ៍នាំព្រះនាងបង (ព្រះជេដ្ឋកគិនី) ទៅកាន់ទីសំណាក់ ទូលព្រះបង្គំបានលបតាមទៅមើលមិនឲ្យគេឃើញ លុះគេចូលទៅក្នុងទីសំណាក់របស់គេ ទូលព្រះបង្គំផ្ទៀងត្រចៀកលបស្ដាប់អំពីក្រៅទ្វារ បានដឹងរឿងនេះច្បាស់ ក្នុងកាលដែលនិយាយរៀបរាប់ឲ្យមាតាគេស្ដាប់ ទូលព្រះបង្គំទើបដឹងបានថាព្រាហ្មណ៍ ១ ពួកគ្នា ៥ នាក់ ស្លៀកដណ្ដប់ស្បែកអម្រឹតនោះគឺ បាណ្ឌវកុមារបងប្អូនទាំង ៥ ប្លមអង្គមកមុខគួរអាសូរ បាណ្ឌពកុមារ និងមាតាបានសេចក្ដីព្រួយលំបាកជាបំផុត ព្រោះទុយោជន៍គិតឫស្យាដុតមន្ទីររបស់គេ ដើម្បីឲ្យស្លាប់ក្នុងគំនរភ្លើង តែគ្រោះជា ពាណ្ឌពកុមារដឹងខ្លួនបានជាមុន ទើបនាំគ្នារត់តាមផ្លូវបាដាល រួចអំពីភ័យមក បាននាំគ្នាដើរផ្លូវមកជាមួយនឹងពួកព្រាហ្មណ៍ ទាល់តែមកដល់ក្រុងបញ្ចាលនេះ ព្រះរាជាទ្រង់ជឿជាក់អស់សង្ស័យ ទើបត្រាស់ថា កូនឯងចូរទៅប្រាប់អគ្គមហាសេនាបតី ឲ្យគេទៅស៊ើបសួរយកសេចក្ដីពិតមកឲ្យបាន ។
ខ្ញុំរាជការមួយពួកទទួលរាជឱង្ការហើយ នាំគ្នាដើរសំដៅទៅផ្ទះស្មូនឆ្នាំង មន្ត្រីអម្បាលនោះចូលទៅថ្វាយគំនាប់បាណ្ឌពកុមារ ហើយម្នាក់ក្នុងពួកមន្ត្រីដែលទៅនោះ ទូលប្រព្រឹត្តហេតុដល់រាជកុមារដែលបាន ទ្រៅបទី ថាៈ យើងខ្ញុំនាំគ្នាសម្ដែងសេចក្ដីអំណរដែលលោកមានជ័យការដែលលោកសម្ដែងស្នាដៃក្នុងថ្ងៃនេះ ពួកអ្នកចម្រៀងនឹងចងជាបទកាព្យទុកសម្រាប់សង្គីតប្រគំច្រៀង ពួកចិន្តកវីរាជប្រាជ្ញពង្សាវតារនឹងចារឹករឿងនេះ ទុកក្នុងពង្សាវតារឲ្យខ្ចរខ្ចាយ និករជាតិទាំងឡាយក៏នឹងមនសិការចាំទុក រហូតកល្បាវសានដោយឆន្ទនិយម កាលក្សត្រិយ៍ទាំងឡាយបាញ់មិនត្រូវវង់នោះ ខត្តិយាធិបតីរបស់យើងព្រួយព្រះហឫទ័យថា ព្រះរាជធីតារបស់ព្រះអង្គ គង់តោងនៅជាលីវសាវកែរកគូគ្មានរហូតជីវិត រឿងនេះជាទុក្ខធំគ្របសង្កត់ព្រះហឫទ័យ តើឥឡូវនេះយើងខ្ញុំសូមអរគុណលោកយ៉ាងខ្ពស់ដែលលោកបានកំចាត់មេឃមីរ ពោលគឺសេចក្ដីកង្វល់ដ៏ធំសឹងគ្របសង្កត់ព្រះហឫទ័យព្រះករុណាចេញទៅបាន ក្នុងវេលានេះយើងខ្ញុំយល់ឃើញថា ក៏ល្មមនាំមកបញ្ចេញចែកគ្នាស្ដាប់បាន ហើយមិនមែនជាការល្មើស ក្នុងការរក្សាសេចក្ដីសម្ងាត់ក្នុងព្រះហឫទ័យនោះទេ គឺអំពីដើមមកទ្រង់បំណងនឹងឲ្យអរជុន អ្នកដែលល្បីនាមទួទៅទាំងសកលជម្ពូបានធីតារបស់ព្រះអង្គ តែវេលានេះក៏ទ្រង់ព្រះបីតិយ៉ាងលើសលន់ ព្រោះព្រះធីតាមិនតោងនៅជាលីវសាវកែ ហើយព្រះអង្គឆ្ងល់ខ្វល់ព្រះហឫទ័យជាពន្លឹក ចង់ជ្រាបជាតិត្រកូល នឹងស្រុកកំណើតរបស់អ្នកមានជ័យរហូតដល់វេលានោះ ដែលមកបានដឹកដៃ ទ្រៅបទី ព្រះរាជធីតាមក ។
បាណ្ឌពរាជកុមារអង្គធំ (គឺយុធិស្ឋិរ) ទទួលភារៈទទួលនិយាយតតបពួកខ្ញុំរាជការដែលមក ដោយព្រះអង្គឯងទ្រង់មានបន្ទូលថា ខសន្យាការស្វយម្ពរដែលស្ដេចក៏ទ្រង់ដ៏ទ្រង់នូវឥស្សរស័ក្ដិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់អ្នកទាំងឡាយ បានប្រកាសហើយនោះអ្នកទាំងឡាយនឹងយើងទាំងអស់គ្នា ក៏បានជ្រួតជ្រាបសព្វគ្រប់ហើយ អ្នកណាក៏អាចនឹងចូលទៅប្រឡងលថ្វីដៃបានគ្រប់ ៗ គ្នា បណ្ដាលដែលនៅក្នុងទីនោះ ឯខសន្យានោះសុភាពបុរសនេះណែ បានបដិព័ទ្ធហើយដោយប្រពៃ ព្រោះហេតុនេះព្រះធីតាជាម្ចាស់របស់អ្នកទាំងឡាយទើបបានជាគូភិរម្យរបស់គេ ទោះបីអាក្រក់ល្អក៏តាមយថាកម្ម ។
ពួកខ្ញុំរាជការអម្បាលនោះ ចេញទឹកមុខងឿង យុធិស្ឋិរមិនចង់ឲ្យខ្ញុំរាជការទាំងនោះងឿងឆ្ងល់ ទើបពោលទៅទៀតថា មនុស្សទួទៅគ្មានអ្នកណាមួយឡើយសង្ស័យថា អរជុនជាអ្នកចម្បាំងដ៏ឯករកគូប្រៀបគ្មាន ហើយតោងមិនសង្ស័យតទៅទៀតថា អរជុនប្រាកដ មិនមែនអ្នកដទៃមកអំពីណាដែលបានព្រះធីតាជាម្ចាស់របស់អ្នក យើងសូមសម្ដែងសេចក្ដីគាប់ចិត្តនឹងអនុមោទនាដល់ចៅហ្វាយនាយរបស់អ្នក ដែលបានឃើញការសម្រេចផលតាមប្រាថ្នា នូវរបស់សឹងគិតទុកមកជាយូរយារហើយនោះ ។
កាលពួកខ្ញុំរាជការបានស្ដាប់ដូចនោះ ក៏ក្រោកឡើងព្រមគ្នា ថ្វាយគំនាប់ឱនលំទោនហើយក៏លាទៅ សេចក្ដីបំណងរបស់គេវេលានេះក៏សម្រេចពិតឥតសង្ស័យ មកលសួរយកការពិតបាន តាមដែលម្ចាស់ជីវិតប្រើមក គេក៏រីករាយនាំគ្នាត្រឡប់ទៅក្រាបទូលប្រព្រឹត្តហេតុដល់ព្រះរាជាវិញថា ការដែលត្រាស់ប្រើទៅនោះ ឥឡូវសម្រេចដូចព្រះហឫទ័យបំណងហើយ ។
កាលបានសេចក្ដី តាមដែលត្រាស់ប្រើឲ្យទៅស៊ើបក្នុងជាន់ក្រោយនោះហើយ គ្រានោះត្រាស់ឲ្យមានមហោស្រពក្នុងព្រះរាជមន្ទីរ នឹងត្រាស់ឲ្យទៅអញ្ជើញបាណ្ឌវកុមារទាំង ៥ ចូលមកគាល់ មានការទទួលតាមខត្តិយប្រវេណី ក្នុងទីសម្រាប់ទទួលមន្ត្រី ទ្រង់ចូលទៅឱបឱរសប្រសា និងបងប្អូនទាំង ៤ អង្គ ទៀតតាមលំដាប់ ត្រាស់សន្ទរកថាទទួលសម្ពន្ធមិត្រមេត្រី នឹងទទួលប្រកាន់សព្វភ័យទាំងពួងក្នុងរាជធានីរបស់ព្រះអង្គ មិនឲ្យមានមោះថ្លោះការបាន ។
លំដាប់នោះទ្រង់ឲ្យចាត់ការស្វយម្ពរវិវាហមង្គល រាជធីតា ទ្រៅបទី សមស័ក្ដិ សមកិត្តិយស នៃខត្តិយធីតាគ្រប់ប្រការ ទាំងឲ្យមានការល្បែងលេងតាមទំនៀមវិវាហសម្ពោធ ពួកបាណ្ឌកុមារក៏ដោះគ្រឿងប្លមចេញ នៅជាសុខក្នុងអារក្ខារបស់ព្រះចៅបញ្ចាលរាជ ជារាជសម្ពន្ធមិត្រដ៏ប្រសើរស្មើចិត្តនោះហោង ។
តទៅភាគទី៤
ភាគទី ៤ ទីប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រី
កាល ទ្រៅបទី អភិសេកសមរស និងអរជុនកុមារសម្រេចហើយ បាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ក៏នៅជាសុខក្នុងអំណាចរក្ខានៃបញ្ចាលរាជ ការគ្រប់គ្រងរក្សាដូចនេះ ជាទីត្រូវហឫទ័យបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ណាស់ នឹងប្លមអង្គដើរហើរទៅឯណាដូចអំពីដើមទៀតពុំបានឡើយ ព្រោះទុយោជន៍បានឃើញហើយចាំបានជាប្រាកដថា រាជកុមារអម្បាលនេះនៅមានជីវិតរស់នៅ ទុយោជន៍គង់ជាភ្ញាក់ខ្លួនមិនតិចដែរ មកឃើញបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍នៅមានជីវិតរស់នៅក្នុងលោក ហើយគង់នឹងឆ្ងល់ក្នុងហឫទ័យជាបំផុត ដែលមកឃើញអរជុនមានជ័យ បាននាងក្សត្រិយ៍បញ្ចាល ជាបាទបរិចារិការ នោះចិត្តឫស្យារបស់ទុយោជន៍គង់ឈួលឡើងរកទីបំផុតគ្មាន ដែលមកឃើញព្រះញាតិ ដែលព្រះអង្គធ្វើឧបាយនឹងបំផ្លាញឲ្យវិនាសក្នុងអគ្រនីនោះ មកចងស្ពានមេត្រីនឹងព្រះចៅ ទ្រុបទ ដែលជាសត្រូវនឹងព្រះអង្គតាំងពីកាលណាមកហើយ ។
មានការប្រជុំធំនៅក្រុងហស្ថិនបូរ ធ្ឫតរាស្ត្រប្រថាប់លើរាជបល្លង្កមានរាជបរិពារឈរព័ទ្ធជុំវិញត្រៀប បីដូចជាផ្កាយហេមរោមព្រះចន្ទស្ងាត់សម្លេងច្រៀប ប្រុងស្ដាប់សព្ទព្រះរាជតម្រាស់ ព្រះរាជាក៏ទ្រង់ក្រោកឡើងឈរ មានព្រះរាជឱង្ការសីហនាទត្រាស់ថា ។
ម្នាលមន្ត្រីទីប្រឹក្សាទាំងសម្ចាយដែលមកសន្និបាតក្នុងទីនេះ សុទ្ធតែជាអ្នកដែលយើងទុកចិត្តក្នុងរាជការផែនដី អ្នកទាំងឡាយជាគោលសិលារបស់ប្រទេស អាណាចក្ររបស់យើងដែលនឹងតាំងនៅបាន ក៏ព្រោះអាស្រ័យអ្នកទាំងឡាយជាភ្នែក ជាច្រមុះសេចក្ដីចម្រើនរុងរឿងថ្កើងកេរ្តិ៍ នឹងសេចក្ដីសុខសម្រាន្តរបស់រាស្ត្រដែលនឹងវឌ្ឍនាតទៅបាន ក៏ព្រោះអាស្រ័យអ្នកទាំងឡាយ សេចក្ដីសត្យសុចរិតនឹងផែនដីនៃអ្នករាល់គ្នា ក៏គ្មានផ្លូវឲ្យរង្គៀស សេចក្ដីដែលអ្នកទាំងឡាយភក្ដីនឹងយើង ក៏គ្មានបន្ទិលមួហ្មងសូម្បីប៉ុនល្អងធូលី របស់មោះហ្មងឆ្គងរាគីក៏គ្មានចូលមកលាយឡំក្នុងសេចធាតុពោលគឺសេចក្ដីភក្ដីនេះឡើយ យើងឲ្យហៅអ្នកទាំងឡាយមកប្រជុំក្នុងគ្រានេះ ដើម្បីឲ្យអ្នករាល់គ្នាជួយពិគ្រោះបញ្ហាមួយ ៗ ដែលតែអំពីវិចារណញ្ញាណរបស់យើងតែម្នាក់ឯង មិនអាចនឹងទំពាឲ្យបែកទៅបាន សូមប្រើជាញាណអ្នករាល់គ្នាចូលជួយទំពាយើង សូមឲ្យអ្នកទាំងអស់ចូលសម្ដែងសេចក្ដីភក្ដីដល់យើង នឹងចូលបំពេញចំពោះដល់ផែនដីក្នុងគ្រានេះម្ដងទៀត អ្នកទាំងឡាយក៏ជ្រាបហើយថា ពួកបាណ្ឌពបានចងសម្ពន្ធមេត្រីនឹងព្រះរាជា ទ្រុបទ ដែលជាសឹកសត្រូវនឹងយើង ដើម្បីនឹងរំលាយលាងអមិត្រអ្នកគិតប្រទូស្តរាយ ឲ្យចេញចាកមាគ៌ាពោលគឺ ភយន្តរាយ អ្នកទាំងឡាយនឹងគិតធ្វើដូចម្ដេចស្រួល ។
ទុយោជន៍ក្រោកឡើងឈរ ពោលកែបញ្ហាជាដំបូងថា សេចក្ដីយល់របស់ទូលបង្គំជាខ្ញុំក្នុងរឿងនេះ គឺត្រូវឲ្យសូកពួកសេនាបតីព្រះចៅ ទ្រុបទ ធ្វើឲ្យបែកសាមគ្គីក្នុងរវាងពួកគេឡើងនេះជាឧបាយ ១ ខ ទូលបង្គំជាខ្ញុំនៅមានឧបាយក្នុងចិត្តមួយយ៉ាងទៀត ដែលនឹងឲ្យផលវិសេសជាងខមុន គឺត្រូវរិះរកទោសដ៏លាមក មកបាចប្រឡាក់នាង ទ្រៅបទី ឲ្យនាងនិយាយមិនចេញកែខ្លួនមិនរួច ខនេះជាហេតុធ្វើឲ្យពួកបាណ្ឌវក្រោធមួហ្មងហើយ លះលែងនាងចោល អំពីនោះមិត្រភ័ក្ដិរវាងពួកបាណ្ឌវ និងបញ្ចាលរាជក៏នឹងដាច់អំពីគ្នាទៅឯង ការដែលត្រូវធ្វើតអំពីនោះទៀត គឺដាក់ថ្នាំបំពុល ភីម យក្សធំឲ្យស្លាប់បង់ ប៉ុណ្ណេះក៏អស់រឿងអំពល់ចិត្តយើងទៅហើយ ទុយោជន៍អង្គុយចុះ កណ៌ក្រោកឡើងឈរថ្លែងមតិ ។
សូមទ្រង់អភ័យដល់ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ក្នុងការដែលមានសេចក្ដីឃើញមិនដូចទ្រង់ទុយោជន៍ ដែលជាទីសំឡាញ់របស់យើង ទូលព្រះបង្គំឃើញមានថ្នាំកែតែមួយមុខ គឺអាស្រ័យកម្លាំងទាហានដ៏រឹងរិទ្ធិរបស់យើង ឲ្យបញ្ជូនទាហានទៅធ្វើសង្គ្រាមនឹងព្រះចៅ ទ្រុបទ ជាយ៉ាងឆាប់ ទូលព្រះបង្គំជឿថា កងទ័ពរបស់គេទុពលភាព គង់នឹងទប់ទល់កម្លាំងទាហានរបស់យើងមិនបាន ដែលនឹងលើកកម្លាំងទៅយាយីគ្រានេះ ត្រូវចាត់ការដោយរួសរាន់ ដើម្បីកុំឲ្យព្រះក្រិស្ណ ព្រះរាជាគុជរាត មានឱកាសលើកកម្លាំងមកជួយគេបាន ។
លំដាប់នោះ ព្រះចៅ ធ្ឫតរាស្ត្រត្រាស់សួរ ភីស្ម ក្សត្រិយ៍ជរាតើនឹងមានយោបល់យល់ឃើញដូចម្ដេច ភីស្ម ថ្លែងថា កាលបើព្រះករុណាសុំសេចក្ដីឃើញរបស់ទូលព្រះបង្គំ ក៏ត្រូវពោលតែពាក្យពិត តែបុរាណលោកថា (ពាក្យពិតរែងស្លែង) ទូលព្រះបង្គំយល់ឃើញថា តាមសិទ្ធិនៃរាជប្រវេណី យូធិស្និរជារជ្ជទាយាទ តាមច្បាប់ត្រូវបានរាជសម្បត្តិ បើព្រះករុណាមិនសព្វព្រះហឫទ័យនឹងលះរាជសម្បត្តិទាំងមូលឲ្យគេសោត ក៏គួរបែងផែនដីឲ្យគេពាក់កណ្ដាល យុត្តិធម៌នឹងសេចក្ដីពិតត្រូវឲ្យទ្រង់ប្រតិបត្តិការក្នុងរឿងនេះដូចនេះ បើទ្រង់កើបកោយយកទ្រព្យសម្បត្តិទាំងភាគដែលគេត្រូវបានមកសោត ទូលបង្គំព្យាករណ៍ទុកវេលានេះថា សេចក្ដីវិនាសលិចលង់អាណាចក្ររបស់ទ្រង់ នឹងមកដល់ក្នុងមិនយូរ សេចក្ដីលោភលន់ហួសប្រមាណ នឹងនាំនូវសេចក្ដីវិនាសយ៉ាងធំមកឲ្យដល់ប្រយូរវង្សរបស់ទ្រង់ ដំណឹងដែលឧរសព្រះករុណាគិតប្រទុស្តនឹងដុតបងប្អូនទាំងរស់នោះ ល្បីរហូតទៅក្រៅអាណាចក្ររុកុ អ្នកស្រុកខាងក្នុងខាងក្រៅរាជអាណាចក្រពោលខ្ទាំងខ្ទប់ថា ទុយោជន៍គិតប្រទុស្តរាយទំលាយព្រះញាតិ ។
កណ៌ក្រោកឈរឡើងជាគម្រប់ពីរដង ដើម្បីបរិយាយវចនវោហាររបស់ ភីស្ម គេនិយាយថា ចិត្តរបស់ ភីស្ម ប្រកបដោយឆន្ទាគតិ ភ្នែករបស់ ភីស្ម ងងឹតក្នុងយុត្តិធម៌ វិចរណញាណរបស់ ភីស្ម ឃើញឆេវទៅក្នុងផ្លូវខុស ភីស្ម មានរោគាពាធឯណានិមួយមកបិទបាង ញ៉ាំងទស្សនញាណរបស់គេឲ្យវិកលទៅ រឿងនេះជាមុខក្រសួងរបស់ទីប្រឹក្សា ទីប្រឹក្សាតោងតបបញ្ហាឲ្យឆិតជិតទៅតែម្ដង ដោយទឹកចិត្តដ៏ត្រជាក់ មិនត្រូវញញើតនឹងគ្រឿងខ្ទាំងខ្ទប់ឯណានិមួយ សម្ដីទីប្រឹក្សាអ្នកប្រកបដោយសេចក្ដីប្រហែសធ្វេស និយាយចេញមកឃើញថា ខ្សត់វិចរណញាណមិនគិតឲ្យជុំជិតជ្រុងជ្រោយសិន រមែងនាំសេចក្ដីវិនាសមកឲ្យប្រទេស ។
ទោណអាចារ្យឃាត់កណ៌ថា ឈប់សិនទៅកណ៌អើយ ឈប់រលាស់អណ្ដាត ដែលប្រកបទៅដោយសេចក្ដីអួតទៅសិនទៅ អ្នកមិនបង្អង់និយាយ ទាល់តែសេចក្ដីវិនាសធ្លាក់មកលើខត្តិយចង្សរបស់យើងទៅឬ អាការធ្ងន់ណាស់ព្រះគុណអើយ កុំម៉្លោះពេក វិទូរក្រោកឈរឡើងពោលទទឹងទាស់នឹងមតិទុយោជន៍ថា ។
មុខងារនាទីរបស់ខ្ញុំ បង្គាប់ខ្ញុំឲ្យពោលចេញមកតាមសេចក្ដីពិតត្រង់ក្នុងចិត្ត ផលក្នុងទីបំផុតនឹងបង្កើតឡើងដូចម្ដេច ទុក ១ អន្លើ ថាបើបណ្ដោយឲ្យករណីហេតុដំណើរទៅដូចនេះ ក្នុងពេលមិនយូរ គង់នឹងប្រទះអានិដ្ឋារម្មណ៍ជាមិនខាន ព្រះនាមាភិធ័យនៃវង្សក្សត្រិយ៍របស់យើងនឹងសាបសូន្យទៅ ព្រោះហេតុនោះគំនិតរបស់យើងខ្ញុំ ក៏គឺនឹងឲ្យផ្សះផ្សាសេចក្ដីបែកសាមគ្គីរវាងព្រះញាតិវង្ស ដោយឧបាយឯណានិមួយដ៏ប្រពៃ តាមផ្លូវយុត្តិធម៌ ។
ការប្រឹក្សាគ្នាកឈប់ស្លេះតែប៉ុណ្ណេះ ព្រះចៅ ធ្ឫតរាស្ត្រ ក៏ប្រកាសកាត់សំនួន ជាពាក្យដាច់ខាតចេញមកថា ត្រូវទៅទទួលបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ដែលត្រូវនិរទេស ត្រឡប់មកកាន់ព្រះនគរវិញ យើងនឹងប្រគល់ផែនដីហស្ថិនបូរឲ្យពាក់កណ្ដាល ឲ្យបងប្អូនទាំង ៥ សេពសោយសម្បត្តិតាមខត្តិយប្រវេណី ។
លំដាប់នោះ ទើបទ្រង់ចាត់ឲ្យរាជទូតនាំរាជសាសន៍ទៅកាន់ក្រុងបញ្ចាល ដើម្បីនឹងអញ្ជើញ យុធិស្ឋិរ ព្រមទាំងប្អូនបួននាក់ត្រឡប់មកព្រះនគរ កាលរាជទូលអម្បាតនេះទៅដល់ក្រុងបញ្ចាល នាំគ្នាចូលគាល់ក៏ប្រទះគ្នានឹងបាណ្ឌវកុមារ កំពុងគាល់សន្ទនារីករាយ ជាមួយព្រះចៅ ទ្រុបទ ។
ព្រះរាជ ទ្រុបទ ត្រាស់ព្រះសូរសៀងយ៉ាងអាណោចអាធមថា យុធិស្ឋិរ គ្មានរឿងអ្វីក្នុងពង្សាវតាររបស់លោក នឹងដូចរឿងរបស់អ្នកទេ មុខគួរវេទនាអ្វីម៉្លេះ ដែលព្រះញាតិរបស់អ្នកត្រឡប់ទៅជាសត្រូវ ជាគូចងពៀរវេរានឹងគ្នាដូចនេះ ។
យុធិស្ឋិរ ពោល អារឿងលាភ រឿងអំណាច ទូលព្រះបង្គំមិនចង់ឃើញមុខវា វាធ្វើឲ្យបងប្អូនទាស់ទែងគ្នា ឪពុកនិងកូនទាស់គ្នា ទ្រព្យសម្បត្តិ អំណាច ស្ត្រី របស់ ៣ មុខនេះ ជាមារសម្រាប់ផ្ចាញ់មនុស្សយើងឲ្យវិនាសហីនហោចទៅ ។
ព្រះរាជា ទ្រុបទ ឡើងព្រះភ័ក្ដ្រច្រាលដោយលោហិត ត្រាស់ថា យើងសុំធ្វើពាក្យផ្ដេជ្ញាប្រកាសទុកក្នុងទីនេះ ថាបើអ្នកឯងមិនបានចំណែកព្រះនគរដោយស្រួលសោត យើងនឹងជួយអ្នកឯងដោយកម្លាំងអាវុធ ។
ខណៈនោះអ្នកភ្នាក់ងារមុខក្រសួងនាំទូតចូលទៅគាល់ ទូតអម្បាលនោះចូលទៅក្រាបចំពោះព្រះភ័ក្ដ្រក្រាបទូលថា ខត្តិយាធិបតីដ៏ជាម្ចាស់របស់ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ ត្រាស់បញ្ជាឲ្យនាំពារដ៏មានដ៏ជាមង្គលមកក្រាបទូលព្រះអង្គឲ្យទ្រង់ជ្រាប ដ្បិតព្រះរាជាមានព្រះហឫទ័យសោមនស្សណាស់ ដែលមកឃើញសេចក្ដីរួបរួមគ្នារវាងរាជត្រកូលទាំងពីរ គឺ បណ្ឌុ និង បញ្ចាល តែព្រះរាជាដ៏ជាប្រធាននៃកុរុរដ្ឋមានព្រះរាជហឫទ័យបំណងនឹងឃើញវិមលភ័ក្ដ្រព្រះភាគិណៃទាំងប្រាំ ព្រះរាជជននីសោតក៏ចង់យល់ព្រះភ័ក្ដ្រយុវតីស្រីសុណិសា ប្រជាជនត្រៀមព្រមគ្នាហើយ ដើម្បីនឹងទទួលស្ដេច ។
ព្រះរាជា ទ្រុបទ មិនសព្វព្រះហឫទ័យក្នុងរឿងដែលបាណ្ឌវកុមារនឹងគ្នាត្រឡប់ទៅក្រុងហស្ថិនបូរវិញ តែនឹងទ្រង់ហាមឃាត់សោត មើលទៅជាការមិនគួរ ក្នុងទីបំផុតក៏ទ្រង់អនុញ្ញាតតាមសុំ ។
បាណ្ឌពកុមារ ព្រមដោយព្រះជននី នឹងនាង ទ្រៅបទី ក៏រៀបចំរាជដំណើរ ស្ដេចដើរផ្លូវទៅថ្កានក្រុងហស្ថិនបូរ មានទាហាននឹងរាជបរិពារជាក្បួនហែហម នឹងមានភ្លេងត្រែសង្ខតូរ្យតន្ត្រីប្រគំសូរសព្ទទ្រហឹងអឺងអាប់ទៅតាមមគ្គវិថី ។
កាលមកដល់ក្រុងហស្ថិបូរ មន្ត្រីខ្ញុំរាជការអ្នកធំចេញមកទទួលនៅទ្វារព្រះនគរ រាស្ត្រនិករទាំងពួងក៏ជ្រើមជ្រួលបបួលគ្នាមកទទួលស្ដេចជាទីស្រឡាញ់របស់គេ ដោយបីតិដ៏មានកម្លាំងសឹងពុំអាចនឹងទប់ជើងឲ្យនឹង លុះឮសូរកាំភ្លើង ទឹង ទឹង ដែលគេបាញ់ថ្វាយគំនាប់ខ្ទរទាំងពសុធា អ្នកនគរក៏ចូលចិត្តបានថា បិយក្សត្រិយ៍របស់គេចូលមកក្នុងខេត្តព្រះនគរហើយ សេចក្ដីរីករាយរបស់រាស្ត្រទប់ជើងមកននឹង បណ្ដាស្រីប្រុស ចាស់ក្មេង តូចធំ ស្រោកស្ររហូរហៀរចេញមក ដើម្បីឃើញបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ ។
នៅទីព្រះរាជវាំង និងតាមផ្លូវថ្នល់ ដោតរាជវ័ត ឆ័ត្រទ្រង់ព្រោងព្រាត នៅមាត់ទ្វារនិមួយ ៗ ក៏សុទ្ធតែប្រដាប់ដោយគ្រឿងសម្ដែងសេចក្ដីបដិសណ្ឋារត្រេកអរទទួល នឹងជាទីប្រដាប់កិត្តិយសនៃខត្តិយរាជ លុះបាណ្ឌវកុមារចូលមកដល់ទីគាល់ព្រះចៅ ធ្ឫតរាស្ត្រ ក៏ស្ដេចចុះចាករាជបល្ល័ង្ក ត្រង់មកឱបក្មួយរាល់អង្គតាមលំដាប់ បាណ្ឌវកុមារក៏ក្រាបទៀបបាទយុគលទទួលពរ ព្រះរាជជិនី នឹងពួកនារីដែលមានបណ្ដាស័ក្ដិខ្ពស់ក្នុងរាជសំណាក់ក៏ដូចគ្នា នាំគ្នាទៅទទួល ទ្រៅបទី ទ្រៅបទីក៏ក្រាបចុះទៀបបាទ សម្ដែងសេចក្ដីគោរពតាមបែបសុភាពស្ត្រី មើលទៅកិរិយាមារយាទ និងរូបឆោមរបស់នាងជាទីត្រូវព្រះហឫទ័យ ព្រះរាជវង្សានុវង្សក្សត្រីជាយ៉ាងក្រៃពេក ពួកប្រយូររវង្សគ្រប់ព្រះអង្គ ក៏ស្រឡាញ់ពេញហឫទ័យ និងសរសើរគុណសម្បត្តិរបស់នាងជាអនេកប្រការ ។
ការផ្សះផ្សាររវាងព្រះញាតិដែលឃ្លាតគ្នាទៅ បានសះជាព្រមព្រៀងឡើងវិញដោយប្រការដូចនេះ មធុរកថារបស់ព្រះចៅ ធ្ឫតរាស្ត្រ ក៏ត្រាស់ប្រលោមលួងឲ្យសាមគ្គីគ្នាទៅវិញជាច្រើនប្រការ ទោះបីមិនស្និទ្ធគ្នាដូចអំពីដើមក៏អង្គឺក្ដី ទ្រង់ប្រាស្រ័យនឹងយុធិស្ឋិរជាក្មួយច្បងថា សេចក្ដីអារិចិត្តរវាងក្មួយនិងមា វេលានេះ រាប់ថាគ្មានហើយ តទៅខាងមុខសុំឲ្យមេត្រីរវាងរាជត្រកូលកុរុ និងបណ្ឌុគប្បីមានដល់គ្នា ដែលជាព្រះញាតិជីដូនមួយគ្នា មាសុខចិត្តបែងផែនដីឲ្យក្មួយពាក់កណ្ដាល ក្មួយនឹងតាំងរាជធានីឡើងថ្មីទៀតនៅខណ្ឌវបថ ឬនៅទីដទៃក៏បាន ហើយចូរគ្រប់គ្រងអាណាចក្ររបស់ក្មួយឲ្យជាសុខសម្រាន្តភិយ្យោយសចុះ ។
អាស្រ័យហេតុនេះ រាជអាណាចក្រក្រហស្ដិនបូរ ទើបត្រូវញែកជាពីរភាគ ទុយោជន៍រើសយកខេត្រផ្សេង ៗ ក្នុងទិសបូព៌ ដែលសម្បូណ៌ទៅដោយផលាផលជាសិទ្ធិរបស់ខ្លួន យុធិស្ឋិរបានភាគខាងលើ ដែលជាទីអរញ្ញប្រទេស តោងកាប់គាស់រានសាងជារាជធានីទីក្រុងឡើង ។
តទៅភាគទី ៥
ភាគទី ៥ ឥន្ទ្របថរដ្ឋ រាជអាណាចក្រថ្មី
តមក បាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ទាំង ៥ អង្គ ក៏នាំគ្នាទៅសាងរាជធានីទីក្រុងថ្មីនៅខណ្ឌវបថ ផ្ដើមកសាងកាប់គាស់ឈើព្រៃ ចូលចាំងជម្រះដី ទីទួលឲ្យរាបទៀបស្មើផ្ទៃ ស្រេចហើយនៃ ទើបសាងព្រះរាជមន្ទីរ ព្រមទៅដោយកំផែងដ៏វិចិត្រ ហាក់ដូចជាទេពនិម្មិត្រក៏ប្រហែលគ្នា តាំងនៅឆ្នេរទន្លេយមុនាខ្ពស់ត្រដឹមស្កឹមស្កៃ លេចកំពូលច្រូងច្រាងប្រាង្គលលៃគ្របទៅលើទន្លេ ជីកស្រះជីកគូនឹងបន្លាយជ្រលងអូរ សម្រាប់បង្ហូរទឹកចេញចូលតាមត្រូវការ ធ្វើទាំងឱទ្យានសួនផ្កា និងសួនច្បារផលាផលជុំវិញព្រះរាជមន្ទីរសុទ្ធសឹងតែព្រឹក្សាលតាជាតិដ៏មានផ្លែផ្កា គួរជាទីទស្សនានៃអ្នកដែលបានទៅយល់ មានជ្រលងដងទឹកដ៏ថ្លា ហូរអំពីទន្លេយមុនាចូលទៅក្នុងឱទ្យាន ដក់ទៅក្នុងល្អាងដ៏មាននៅក្នុងសួនជាអន្លើ ៗ សម្រាប់ចិញ្ចឹមឈើព្រឹក្សាលតាជាតិឲ្យស្រស់ខ្ចីជានិច្ច មានហ្វូងរមាំងទ្រាយទន្សាយក្ដាន់ជាដើម ដើររកស៊ីស្មៅក្នុងត្រិណុទ្យានដ៏ខៀវខ្ចីវិស័យដូចជាព្រំដ៏វិចិត្រ មានហ្វូងបក្សីនរជាតិ ហិចហើរឆ្វៀលឆ្វាត់ចាប់ព្រឹក្សា មយូរាដើរកែក្រាយក្បែរគុម្ពឈើ ខ្លះទំលើមែកឈើស្រសាស់ស្លាប ក្ងោកប៉ោលតោកនូវសេកចាប យាសយំកេបកាបតាមភាសា សកុណាឆ្លាស់ឆ្លើយរងំព្រៃ ត្រូវនឹងសម្លេងរៃយំងាំង ៗ ឮហើយភាន់ភាំងឈានឈប់ឈរស្ដាប់សព្វបក្សី ។
អាស្រ័យលោកសង្ខារតាក់តែងឡើង ដោយធម្មតាឯងខ្លះ អាស្រ័យវិទ្យារបស់បុគ្គលរចនាឡើងខ្លះ ឆោមលំអនៃធម្មជាតិទាំងឡាយនោះ ទើបប្រមូលមកមានព្រមនៅទីនោះ ជាទីសម្រាន្តរម្យរីករាយនៃអ្នកដ៏ជាម្ចាស់ លុះសាងស្រេចបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ក៏ស្ដេចឡើងគង់វាំងថ្មីតាមវិធីបុរាណសម្មតនាមថា ឥន្ទ្របថ ព្រោះល្អប្រហែលរម្យស្ថានក្នុងត្រៃត្រឹង្សភពរបស់សម្ដេចអម្រិន្ទ្រាធិរាជ ។
គ្រានោះអ្នកនគរព្រមគ្នាអញ្ជើញយុធិស្ឋិរឡើងសោយរាជសម្បត្តិនាក្រុងឥន្ទ្របថ ដោយម្លប់ពោធិសម្ភាររបស់ព្រះអង្គ ប្រទេសក៏ស្ដុកស្ដម្ភសម្បូណ៌ឡើងគ្រប់យ៉ាង ប្រជារាស្ត្រនៅជាសុខក្សេមក្សាន្តសព្វទិវារាត្រី ឥតមានភិតភ៏យដោយរឿងអ្វី ទ្រង់ផ្សាយព្រះរាជាបុភាពវាទចេញទៅបន្តិចម្ដង ៗ រឿយ ៗ ទៅ ទាល់តែឥន្ទ្របថរដ្ឋធំទូលាយជាងកំណត់ដើម មិនមែនតែមានដែនដីធំប៉ុណ្ណោះ នៅមានកម្លាំងរេហ៍ពលដ៏ក្លាហានជាអនេក ទ្រង់នៅអំណាចឥស្សរភាពក្នុងផ្លូវរដ្ឋប្រសាសនយ៉ាងស្រួច លុះព្រះយុធិស្ឋិរឃើញថា ការព្រះនគរបានចម្រើនធំទូលាយដល់ខ្នាតហើយការគ្រប់គ្រងក៏ខ្ជាប់ខ្ជួនបរិបូណ៌គ្រប់យ៉ាងហើយ ទ្រង់នៅព្រះតេជានុភាព និងព្រះកិត្តិយសជាមហារាជា ទ្រង់ប្រាថ្នានិងធ្វើពិធីសូយយ័ជនកម៌ ការបូជាមហារាជ ដើម្បីប្រកាសឥស្សរភាពរបស់ទ្រង់ អ្នកជាមហារាជា ឲ្យប្រាកដទៅក្នុងពពួកក្សត្រីនោះដែរគ្រងនគរតូចតាចនៅជិតខាងរាជរដ្ឋសីមា ទើបទ្រង់ប្រើអនុជាទាំង ៤ អង្គ ឲ្យយាត្រាទៅជាន់ដែនប្រទេសរាជជិតខាងអម្បាលនោះ ដើម្បីប្រកាសឥស្សរភាពជាក្សត្រិយ៍ធំលើនានាប្រទេសរាជ ពួកប្រទេសរាជដែលព្រមចុះចូល ក៏បានអញ្ជើញមកប្រជុំក្នុងពិធី សូយយ័ជនកម៌ ចំណែកឯប្រទេសដែលរឹងទទឹង ឬតស៊ូ ក៏ត្រូវប្រហារខ្ទេចទៅ ដែនដីក៏ត្រូវរឹបយកមករួមជាអាណាចក្រមហារាជាឥន្ទ្របថ ។
រាជសូយពិធីគ្រានេះ កើតផលសម្រេចយ៉ាងធំក្នុងផ្លូវរដ្ឋប្រសាសនោបាយ ធ្វើឲ្យព្រះ យុធិស្ឋិរ តាំងមាំនៅក្នុងរាជសម្បត្តិ បានផ្សាយរាជសម្បត្តិអាណាចក្រគ្របទៅលើសាមន្តរាជតូចធំទាំងឡាយ ជាបច្ច័យឲ្យព្រះអង្គមានមិត្រមេត្រី នឹងមហារាជាក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាភាគលើជាច្រើនអង្គ ហើយជួយជ្ញជូនព្រះតេជានុភាព និងកិត្តិប្រវត្តិឲ្យខ្ចរខ្ចាយទួទៅក្នុងនានាប្រទេស ។
ស្រេចការពិធីនេះហើយមិនយូរប៉ុន្មាន ទុរយោជន៍ព្រមដោយរាជបរិពារ និងព្រះសសុនិ ជាបិតុលាធិរាជនៃគណៈក្សត្រិយ៍គោរព ស្ដេចទៅប្រពាតឯនគរឥន្ទ្របទ ដែលឧស្សាហ៍ស្ដេចទៅទាំងម៉្លេះ ដោយព្រះហឫទ័យពេញទៅដោយសេចក្ដីឬស្យា ជាងទៅសម្ដែងសេចក្ដីត្រេកអរក្នុងរឿងសាងរាជធានីថ្មី សារពើដែលទ្រង់បានឃើញ សារពើដែលទ្រង់បានស្ដាប់ សារពើដែលទ្រង់បានប្រារព្ធទៅដល់ សុទ្ធតែជាគ្រឿងរុញរុកឲ្យកើតសេចក្ដីឬស្យា និងអាឃាតឡើង នឹងមើលភូមិប្រទេសឥន្ទ្របទក៏ល្អឯកអស្ចារ្យ នឹងមើលទៅមុខមាត់ប្រជាជន ក៏រីករាយឆ្អែតឆ្អន់ទៅដោយសេចក្ដីសុខសម្រាន្ត ព្រះរាជាណាចក្ររុងរឿងសម្បូណ៌ព្រមពេញទៅដោយរបស់ដ៏មានតម្លៃ ជាទីគួរមើលគួរឃើញរបស់ដែលអស្ចារ្យបំផុតក៏គឺព្រះរាជវាំង ផុតវិស័យទុយោជន៍នឹងប្រទះឃើញក្នុងទីដទៃ ការដែលទៅក្រុងឥន្ទ្របទគ្រានេះ សង្កេតមើលអាកប្បកិរិយាក៏ដូចជាភ្ញៀវតាងប្រទេសទាំងពួង ដែលគេតែងទៅកាន់ប្រទេសនានាតាមសព្វមួយដង តែក្នុងហឫទ័យទុយោជន៍ ពេញទៅដោយសេចក្ដីក្ដៅក្រហាយដ៏លើសលន់ តែទៅដោយអំណាចដែលមកឃើញរបស់ចំឡែកអស្ចារ្យដូចនេះ ជាទីដឹកភ្នែកឲ្យមើលទាល់តែភ្លើន វេលាដែលទ្រង់យាងទតមហាស្ដាន ជួនកាលព្រះសិរទៅប៉ះនឹងជញ្ជាំង ដែលខាត់រលោងឡើងស្រមោលដូចជាកញ្ចក់ខ្ឌាំង ក្នុងកាលដែលទ្រង់ព្យាយាមនឹងយាងទៅត្រង់នោះ ដោយស្មានថាជាទីចន្លោះដល់ទៅ ១ កន្លែងទៀត ខណកាលទ្រង់យាងពីបន្ទប់ ១ ចូលទៅបន្ទប់ ១ ទៀត ទៅប្រទះកន្លែងបន្ទប់ទឹក ប្រប៉ា1 ដែលកំពុងខ្ពុលបញ្ចេញសុគន្ធសា ៗ មានអាការដូចជាគ្រាប់ភ្លៀងដ៏ល្អិត ធ្លាក់ចុះអំពីពិដានស្រោចទទឹកគ្រឿងទ្រង់ជោក ដល់ទៅមួយកន្លែងទៀតទ្រង់លាត់អង្ខើញព្រះភូសា ដោយសម្គាល់ថាជាល្អាងទឹក តែទឹកនោះជាផ្លូវដើរ ជារបស់វិការដោយថ្វីដៃជាងធ្វើបញ្ឆោតទុក ។
តែសេចក្ដីពិត មិនមែនជាពួកបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍បំណងនឹងធ្វើលលេង ឬធ្វើដើម្បីឲ្យទ្រង់អាម៉ាស់មុខនោះទេ តែទុយោជន៍ឯងមានសន្ដានចិត្តជាបុគ្គលពាល ក៏ចេះតែចាំរើសយករឿងរញ៉ិករញុកបន្តិចបន្តួចនេះពូតឡើងជាដុំ ព្រោះប្រទះត្រង់រឿងដែលទ្រង់ល្ងើលកាលណា ពួកបាណ្ឌវក៏ទ្រង់សម្រួលកាលនោះ ដោយអត់មិនបានទ្រង់សម្រួលឃឹក ៗ តាមភេទជាញាតិស្និទ្ធិមិនមែនជាទ្រង់សម្រួលក្អាកក្អាយយ៉ាងកញ្ជះគេនោះទេ ទុរយោជន៍នឹកអៀនខ្មាសក៏រករឿងចងអាឃាដទៅឯង ប្រញាប់ស្ដេចចេញមកពីទីក្រុងឥន្ទ្របទ លុះមកដល់ព្រះនគរ ក៏ទ្រង់លើកយករឿងដែលបរិវិតក្កនោះមកប្រារព្ធនឹងសកូនីជាបិតុលាថា ៖
ទ្រង់សកូនី ខ្ញុំឈឺចិត្តណាស់ ពួកបាណ្ឌវជាមនុស្សអាក្រក់សល់សែន បានត្រៀមការទុកធ្វើបាបខ្ញុំ ដោយឧបាយដ៏លែបខាយ មានទេវតាជាប្រធានព្រះតុល គំនិតរបស់គេគិតតែមើលងាយខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ សេចក្ដីប្រមាទមើលងាយអស់នេះ ចត់ល្វីងជាងខ្លឹមឈើដែលល្វីងណាស់ទៅទៀត វាតាំងចិត្តមើលងាយប្រមាទគ្នាមែន ៗ ហេតុនោះពួកវាទើបដើរតាមខ្ញុំស្ររ ដូចជាឆ្កែតាមជើងដំរី ដើម្បីនឹងបានឃើញហេតុភេទដែលវាក្លែងធ្វើទតគឺវាចាំមើលតែខ្ញុំដែលភ្លាត់ដួលតិតដួលតូង អារឿងដួលវាក៏សំខាន់ណាស់ដែរ ដូចជាធ្លាក់អំពីទីខ្ពស់រលាត់ដៃជើងទៅអស់ក្រែល ព្រះរាជហឫទ័យព្រះជនកខ្ញុំសោតក៏ត្រជាក់ល្ហិម ដោយជរាភាពបៀតបៀន ឥឡូវនេះទ្រង់មិនអាចនឹងត្រិះរិះកែបញ្ហាដែលជំពាក់ទាក់ទិននឹងជ្រៅសុខុមនេះបាន តែខនេះអស់យើងរាល់គ្នាដែលជាកូនប្រុសមានដៃមានជើងគ្រប់បរិបូណ៌មិនត្រូវមើលបំណាំ ឬទ្រង់យល់ដូចម្ដេច ព្រះជនលោកជរាណាស់ហើយ ទ្រង់ចាំតែស្ដាប់ទីប្រឹក្សាយ៉ាងអព្យាក្រិត ទើបឯទីប្រឹក្សានោះសោតនិងទុកចិត្តវា ក៏ដូចជាទុកចិត្តអសិរពិស អាពួកចង្រៃវាលក់ម្ចាស់ឯងទ្រម វាទូលណែនាំឲ្យព្រះជនក បែងព្រះរាជអាណាចក្ររបស់ខ្ញុំឲ្យទៅពួកបាណ្ឌវពាក់កណ្ដាលដែលគេមិនមានសិទ្ធិ ឬមុខក្រសួងនិងត្រូវបានសោះឡើយ ព្រះជនកលោកគំនិតស្រាលណាស់ បើប្រសិនជាត្រូវនិរទេសចេញអំពីព្រះរាជវាំងទៅម្ដង ប្រហែលជានឹងទ្រង់ជ្រាបព្រះអង្គថា ឱនេះទោសព្រោះចិញ្ចឹមអសិរពិសទុក ១ ក្រោលធំនោះឯង ខ្ញុំពោលមកទាំងនេះព្រោះជាការផ្ទុកផ្ទាល់ខ្លួន ព្រះបិតុលាក៏ឃើញនឹងព្រះនេត្រស្រាប់ហើយថា ពួកអធម៌សេនាបតីរបស់យើង បានកើបកោយព្រះរាជទ្រព្យអំពីព្រះឃ្លាំង ផ្ទុកផ្ទេរទៅឲ្យចាក់ទៅឲ្យពួកបាណ្ឌវប៉ុន្មាន ខ្ញុំមិនមែនជាកូនស្រី និងមកដេកយំហ៊ី ៗ តាមសភាពជាអ្នកចិត្តទន់នោះទេ ខ្ញុំចំជាកូនប្រុសខ្ញុំនឹងច្បាំងទាល់តែផុតដង្ហើមអស្សាសបស្សាសជាទីបំផុត តែចង់ក្របែលអាពួកចង្រៃអប្បលក្សណ៍អស់នេះជាមុន ហើយនឹងងាប់ទៅក៏តាមការចុះ ខ្ញុំគ្នេរមើលឃើញថាកម្លាំងកងទ៍ពរបស់យើងក្នុងវេលានេះទន់ណាស់ មិនល្មមនឹងធ្វើការដណ្ដើមជ័យកណ្ដាលយុទ្ធភូមិជាមួយនឹងសឹក ព្រោះវាមានកម្លាំងរឹងរិទ្ធិ មានទាំងពួកសម្ពន្ធមិត្រជិតខាងជំនួយច្រើនផ្លូវ ឯសេចក្ដីលំអរុងរឿងក្នុងប្រទេសរបស់គេ ជាគ្រឿងធ្វើឲ្យរកាំក្នុងភ្នែកខ្ញុំណាស់ ស្មើដូចជាកន្ទុយថ្លែនដែលកើតក្នុងភ្នែក ខ្ញុំចង់តែស្លាប់ទៅជាជាងរស់នៅដោយសេចក្ដីអប្បយសដូចនេះ ខ្ញុំនឹងមានអាយុរស់នៅ សូម្បីដូចជីវិតក្អែកក៏តាមការចុះ ។
សកុនិ អង្គុយស្ដាប់រឿងផ្ដេសផ្ដាសនេះរឿយទៅ មិនមានឆ្លើយឆ្លងថាអ្វីដល់មួយម៉ាត់ ទាល់តែទុរយោជន៍ពោលចប់ចុះ គេជាខ្ញុំរាជការធ្លាប់តែប្រចិបប្រចែងម្ចាស់ ស្ទាត់ក្នុងការអង្គុយស្ដាប់ស្ងៀម ៗ នឹងស្ទាត់ក្នុងពិធីប្រតិបត្តិមិនឲ្យទាស់អធ្យាស្រ័យម្ចាស់ កាលឃើញទុរយោជន៍ខ្ញាល់នឹងពួកព្រះញាតិណាស់ណា ជាឱកាសនឹងបំពេញឡើងឲ្យដល់ការគេក៏ក្អែរពិសដាក់បន្ថែមឡើងឲ្យម្ចាស់រឹតតែក្ដៅក្រហាយឡើងជាងមុន ។
ទ្រង់មានបន្ទូលនេះគាប់ហើយ មើលទៅកម្រនឹងកាច់កម្លាំងពួកបាណ្ឌវបាន ព្រោះប្រទេសតូចធំរាប់អានគេ តែត្រង់ដែលទ្រង់ត្រាស់ថា ស្លាប់ទៅជាជាងរស់នៅដោយសេចក្ដីអប្បយស នោះជាព្រះតម្រិះដ៏ខុសសោះ សេចក្ដីអប្បយសប្រៀបដូចអាកាសធាតុក៏ថាបាន មិនដូចនោះទេ ក៏ដូចជាមុខដំបៅអាចនឹងរក្សាឲ្យសះជាទៅបានក្នុងមិនយូរ សេចក្ដីគិតមួយយ៉ាងបានមកដុះឡើងក្នុងចិត្តខ្ញុំ នឹងទូលឲ្យទ្រង់ជ្រាបដោយឧបាយមួយយ៉ាងឃើញបានការជាប្រាកដ គឺ យុធិស្ឋិរ ចូលចិត្តលេងស្ការមែងដឹងឮរាល់គ្នាហើយ ចំណែកឯខ្ញុំទ្រង់ក៏ទ្រង់ជ្រាបហើយ ដែលថាស្ទាត់ក្នុងការល្បែងស្កាយ៉ាងម្ដេច យុធិស្ឋិរ នៅទន់ហត្ថណាស់ ខ្ញុំអាចនឹងលេងយកជ័យជម្នះបានដោយឧបាយទាំងពាន់ផ្លូវ គឺខ្ញុំនឹងលេងដោយកូនស្កាបង្កប់សំណរជន្លរឲ្យបានចិត្តខ្លាំងឡើង ៗ ប្រមាណតែត្រឹមពាក់កណ្ដាលឡូ ខ្ញុំនឹងធ្វើឲ្យគេហោចទៅតែម្ដង នឹងលេងឲ្យអស់សាច់ឈាមទៅតែម្ដង នឹងរឹបយកទាល់តែកាន់អម្បែងដើរសុំទាន ឬ នឹងរឹតគាត់ឲ្យតឹងជាងនេះទៅទៀតក៏បាន ដោយសន្យាថា អ្នកចេញត្រូវចេញចាកព្រះនគរទៅនៅព្រៃកំសត់អស់វេលា ១២ ឆ្នាំ យើងអាចនឹងលាងសឹកសត្រូវរបស់យើងឲ្យអបជ័យរលីងទៅ ដោយគំនិតលែបខាយឧបាយកលខាងក្នុងដូចនេះ មិនមែនចេញមុខច្បាំងគ្នាក្ឌុងក្ឌាំងបំផ្លាញគ្រឿងយុទ្ធភណ្ឌទៅទទេ ៗ នោះទេ ។
អាស្រ័យលោកសង្ខារតាក់តែងឡើង ដោយធម្មតាឯងខ្លះ អាស្រ័យវិទ្យារបស់បុគ្គលរចនាឡើងខ្លះ ឆោមលំអនៃធម្មជាតិទាំងឡាយនោះ ទើបប្រមូលមកមានព្រមនៅទីនោះ ជាទីសម្រាន្តរម្យរីករាយនៃអ្នកដ៏ជាម្ចាស់ លុះសាងស្រេចបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍ក៏ស្ដេចឡើងគង់វាំងថ្មីតាមវិធីបុរាណសម្មតនាមថា ឥន្ទ្របថ ព្រោះល្អប្រហែលរម្យស្ថានក្នុងត្រៃត្រឹង្សភពរបស់សម្ដេចអម្រិន្ទ្រាធិរាជ ។
គ្រានោះអ្នកនគរព្រមគ្នាអញ្ជើញយុធិស្ឋិរឡើងសោយរាជសម្បត្តិនាក្រុងឥន្ទ្របថ ដោយម្លប់ពោធិសម្ភាររបស់ព្រះអង្គ ប្រទេសក៏ស្ដុកស្ដម្ភសម្បូណ៌ឡើងគ្រប់យ៉ាង ប្រជារាស្ត្រនៅជាសុខក្សេមក្សាន្តសព្វទិវារាត្រី ឥតមានភិតភ៏យដោយរឿងអ្វី ទ្រង់ផ្សាយព្រះរាជាបុភាពវាទចេញទៅបន្តិចម្ដង ៗ រឿយ ៗ ទៅ ទាល់តែឥន្ទ្របថរដ្ឋធំទូលាយជាងកំណត់ដើម មិនមែនតែមានដែនដីធំប៉ុណ្ណោះ នៅមានកម្លាំងរេហ៍ពលដ៏ក្លាហានជាអនេក ទ្រង់នៅអំណាចឥស្សរភាពក្នុងផ្លូវរដ្ឋប្រសាសនយ៉ាងស្រួច លុះព្រះយុធិស្ឋិរឃើញថា ការព្រះនគរបានចម្រើនធំទូលាយដល់ខ្នាតហើយការគ្រប់គ្រងក៏ខ្ជាប់ខ្ជួនបរិបូណ៌គ្រប់យ៉ាងហើយ ទ្រង់នៅព្រះតេជានុភាព និងព្រះកិត្តិយសជាមហារាជា ទ្រង់ប្រាថ្នានិងធ្វើពិធីសូយយ័ជនកម៌ ការបូជាមហារាជ ដើម្បីប្រកាសឥស្សរភាពរបស់ទ្រង់ អ្នកជាមហារាជា ឲ្យប្រាកដទៅក្នុងពពួកក្សត្រីនោះដែរគ្រងនគរតូចតាចនៅជិតខាងរាជរដ្ឋសីមា ទើបទ្រង់ប្រើអនុជាទាំង ៤ អង្គ ឲ្យយាត្រាទៅជាន់ដែនប្រទេសរាជជិតខាងអម្បាលនោះ ដើម្បីប្រកាសឥស្សរភាពជាក្សត្រិយ៍ធំលើនានាប្រទេសរាជ ពួកប្រទេសរាជដែលព្រមចុះចូល ក៏បានអញ្ជើញមកប្រជុំក្នុងពិធី សូយយ័ជនកម៌ ចំណែកឯប្រទេសដែលរឹងទទឹង ឬតស៊ូ ក៏ត្រូវប្រហារខ្ទេចទៅ ដែនដីក៏ត្រូវរឹបយកមករួមជាអាណាចក្រមហារាជាឥន្ទ្របថ ។
រាជសូយពិធីគ្រានេះ កើតផលសម្រេចយ៉ាងធំក្នុងផ្លូវរដ្ឋប្រសាសនោបាយ ធ្វើឲ្យព្រះ យុធិស្ឋិរ តាំងមាំនៅក្នុងរាជសម្បត្តិ បានផ្សាយរាជសម្បត្តិអាណាចក្រគ្របទៅលើសាមន្តរាជតូចធំទាំងឡាយ ជាបច្ច័យឲ្យព្រះអង្គមានមិត្រមេត្រី នឹងមហារាជាក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាភាគលើជាច្រើនអង្គ ហើយជួយជ្ញជូនព្រះតេជានុភាព និងកិត្តិប្រវត្តិឲ្យខ្ចរខ្ចាយទួទៅក្នុងនានាប្រទេស ។
ស្រេចការពិធីនេះហើយមិនយូរប៉ុន្មាន ទុរយោជន៍ព្រមដោយរាជបរិពារ និងព្រះសសុនិ ជាបិតុលាធិរាជនៃគណៈក្សត្រិយ៍គោរព ស្ដេចទៅប្រពាតឯនគរឥន្ទ្របទ ដែលឧស្សាហ៍ស្ដេចទៅទាំងម៉្លេះ ដោយព្រះហឫទ័យពេញទៅដោយសេចក្ដីឬស្យា ជាងទៅសម្ដែងសេចក្ដីត្រេកអរក្នុងរឿងសាងរាជធានីថ្មី សារពើដែលទ្រង់បានឃើញ សារពើដែលទ្រង់បានស្ដាប់ សារពើដែលទ្រង់បានប្រារព្ធទៅដល់ សុទ្ធតែជាគ្រឿងរុញរុកឲ្យកើតសេចក្ដីឬស្យា និងអាឃាតឡើង នឹងមើលភូមិប្រទេសឥន្ទ្របទក៏ល្អឯកអស្ចារ្យ នឹងមើលទៅមុខមាត់ប្រជាជន ក៏រីករាយឆ្អែតឆ្អន់ទៅដោយសេចក្ដីសុខសម្រាន្ត ព្រះរាជាណាចក្ររុងរឿងសម្បូណ៌ព្រមពេញទៅដោយរបស់ដ៏មានតម្លៃ ជាទីគួរមើលគួរឃើញរបស់ដែលអស្ចារ្យបំផុតក៏គឺព្រះរាជវាំង ផុតវិស័យទុយោជន៍នឹងប្រទះឃើញក្នុងទីដទៃ ការដែលទៅក្រុងឥន្ទ្របទគ្រានេះ សង្កេតមើលអាកប្បកិរិយាក៏ដូចជាភ្ញៀវតាងប្រទេសទាំងពួង ដែលគេតែងទៅកាន់ប្រទេសនានាតាមសព្វមួយដង តែក្នុងហឫទ័យទុយោជន៍ ពេញទៅដោយសេចក្ដីក្ដៅក្រហាយដ៏លើសលន់ តែទៅដោយអំណាចដែលមកឃើញរបស់ចំឡែកអស្ចារ្យដូចនេះ ជាទីដឹកភ្នែកឲ្យមើលទាល់តែភ្លើន វេលាដែលទ្រង់យាងទតមហាស្ដាន ជួនកាលព្រះសិរទៅប៉ះនឹងជញ្ជាំង ដែលខាត់រលោងឡើងស្រមោលដូចជាកញ្ចក់ខ្ឌាំង ក្នុងកាលដែលទ្រង់ព្យាយាមនឹងយាងទៅត្រង់នោះ ដោយស្មានថាជាទីចន្លោះដល់ទៅ ១ កន្លែងទៀត ខណកាលទ្រង់យាងពីបន្ទប់ ១ ចូលទៅបន្ទប់ ១ ទៀត ទៅប្រទះកន្លែងបន្ទប់ទឹក ប្រប៉ា1 ដែលកំពុងខ្ពុលបញ្ចេញសុគន្ធសា ៗ មានអាការដូចជាគ្រាប់ភ្លៀងដ៏ល្អិត ធ្លាក់ចុះអំពីពិដានស្រោចទទឹកគ្រឿងទ្រង់ជោក ដល់ទៅមួយកន្លែងទៀតទ្រង់លាត់អង្ខើញព្រះភូសា ដោយសម្គាល់ថាជាល្អាងទឹក តែទឹកនោះជាផ្លូវដើរ ជារបស់វិការដោយថ្វីដៃជាងធ្វើបញ្ឆោតទុក ។
តែសេចក្ដីពិត មិនមែនជាពួកបាណ្ឌវក្សត្រិយ៍បំណងនឹងធ្វើលលេង ឬធ្វើដើម្បីឲ្យទ្រង់អាម៉ាស់មុខនោះទេ តែទុយោជន៍ឯងមានសន្ដានចិត្តជាបុគ្គលពាល ក៏ចេះតែចាំរើសយករឿងរញ៉ិករញុកបន្តិចបន្តួចនេះពូតឡើងជាដុំ ព្រោះប្រទះត្រង់រឿងដែលទ្រង់ល្ងើលកាលណា ពួកបាណ្ឌវក៏ទ្រង់សម្រួលកាលនោះ ដោយអត់មិនបានទ្រង់សម្រួលឃឹក ៗ តាមភេទជាញាតិស្និទ្ធិមិនមែនជាទ្រង់សម្រួលក្អាកក្អាយយ៉ាងកញ្ជះគេនោះទេ ទុរយោជន៍នឹកអៀនខ្មាសក៏រករឿងចងអាឃាដទៅឯង ប្រញាប់ស្ដេចចេញមកពីទីក្រុងឥន្ទ្របទ លុះមកដល់ព្រះនគរ ក៏ទ្រង់លើកយករឿងដែលបរិវិតក្កនោះមកប្រារព្ធនឹងសកូនីជាបិតុលាថា ៖
ទ្រង់សកូនី ខ្ញុំឈឺចិត្តណាស់ ពួកបាណ្ឌវជាមនុស្សអាក្រក់សល់សែន បានត្រៀមការទុកធ្វើបាបខ្ញុំ ដោយឧបាយដ៏លែបខាយ មានទេវតាជាប្រធានព្រះតុល គំនិតរបស់គេគិតតែមើលងាយខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ សេចក្ដីប្រមាទមើលងាយអស់នេះ ចត់ល្វីងជាងខ្លឹមឈើដែលល្វីងណាស់ទៅទៀត វាតាំងចិត្តមើលងាយប្រមាទគ្នាមែន ៗ ហេតុនោះពួកវាទើបដើរតាមខ្ញុំស្ររ ដូចជាឆ្កែតាមជើងដំរី ដើម្បីនឹងបានឃើញហេតុភេទដែលវាក្លែងធ្វើទតគឺវាចាំមើលតែខ្ញុំដែលភ្លាត់ដួលតិតដួលតូង អារឿងដួលវាក៏សំខាន់ណាស់ដែរ ដូចជាធ្លាក់អំពីទីខ្ពស់រលាត់ដៃជើងទៅអស់ក្រែល ព្រះរាជហឫទ័យព្រះជនកខ្ញុំសោតក៏ត្រជាក់ល្ហិម ដោយជរាភាពបៀតបៀន ឥឡូវនេះទ្រង់មិនអាចនឹងត្រិះរិះកែបញ្ហាដែលជំពាក់ទាក់ទិននឹងជ្រៅសុខុមនេះបាន តែខនេះអស់យើងរាល់គ្នាដែលជាកូនប្រុសមានដៃមានជើងគ្រប់បរិបូណ៌មិនត្រូវមើលបំណាំ ឬទ្រង់យល់ដូចម្ដេច ព្រះជនលោកជរាណាស់ហើយ ទ្រង់ចាំតែស្ដាប់ទីប្រឹក្សាយ៉ាងអព្យាក្រិត ទើបឯទីប្រឹក្សានោះសោតនិងទុកចិត្តវា ក៏ដូចជាទុកចិត្តអសិរពិស អាពួកចង្រៃវាលក់ម្ចាស់ឯងទ្រម វាទូលណែនាំឲ្យព្រះជនក បែងព្រះរាជអាណាចក្ររបស់ខ្ញុំឲ្យទៅពួកបាណ្ឌវពាក់កណ្ដាលដែលគេមិនមានសិទ្ធិ ឬមុខក្រសួងនិងត្រូវបានសោះឡើយ ព្រះជនកលោកគំនិតស្រាលណាស់ បើប្រសិនជាត្រូវនិរទេសចេញអំពីព្រះរាជវាំងទៅម្ដង ប្រហែលជានឹងទ្រង់ជ្រាបព្រះអង្គថា ឱនេះទោសព្រោះចិញ្ចឹមអសិរពិសទុក ១ ក្រោលធំនោះឯង ខ្ញុំពោលមកទាំងនេះព្រោះជាការផ្ទុកផ្ទាល់ខ្លួន ព្រះបិតុលាក៏ឃើញនឹងព្រះនេត្រស្រាប់ហើយថា ពួកអធម៌សេនាបតីរបស់យើង បានកើបកោយព្រះរាជទ្រព្យអំពីព្រះឃ្លាំង ផ្ទុកផ្ទេរទៅឲ្យចាក់ទៅឲ្យពួកបាណ្ឌវប៉ុន្មាន ខ្ញុំមិនមែនជាកូនស្រី និងមកដេកយំហ៊ី ៗ តាមសភាពជាអ្នកចិត្តទន់នោះទេ ខ្ញុំចំជាកូនប្រុសខ្ញុំនឹងច្បាំងទាល់តែផុតដង្ហើមអស្សាសបស្សាសជាទីបំផុត តែចង់ក្របែលអាពួកចង្រៃអប្បលក្សណ៍អស់នេះជាមុន ហើយនឹងងាប់ទៅក៏តាមការចុះ ខ្ញុំគ្នេរមើលឃើញថាកម្លាំងកងទ៍ពរបស់យើងក្នុងវេលានេះទន់ណាស់ មិនល្មមនឹងធ្វើការដណ្ដើមជ័យកណ្ដាលយុទ្ធភូមិជាមួយនឹងសឹក ព្រោះវាមានកម្លាំងរឹងរិទ្ធិ មានទាំងពួកសម្ពន្ធមិត្រជិតខាងជំនួយច្រើនផ្លូវ ឯសេចក្ដីលំអរុងរឿងក្នុងប្រទេសរបស់គេ ជាគ្រឿងធ្វើឲ្យរកាំក្នុងភ្នែកខ្ញុំណាស់ ស្មើដូចជាកន្ទុយថ្លែនដែលកើតក្នុងភ្នែក ខ្ញុំចង់តែស្លាប់ទៅជាជាងរស់នៅដោយសេចក្ដីអប្បយសដូចនេះ ខ្ញុំនឹងមានអាយុរស់នៅ សូម្បីដូចជីវិតក្អែកក៏តាមការចុះ ។
សកុនិ អង្គុយស្ដាប់រឿងផ្ដេសផ្ដាសនេះរឿយទៅ មិនមានឆ្លើយឆ្លងថាអ្វីដល់មួយម៉ាត់ ទាល់តែទុរយោជន៍ពោលចប់ចុះ គេជាខ្ញុំរាជការធ្លាប់តែប្រចិបប្រចែងម្ចាស់ ស្ទាត់ក្នុងការអង្គុយស្ដាប់ស្ងៀម ៗ នឹងស្ទាត់ក្នុងពិធីប្រតិបត្តិមិនឲ្យទាស់អធ្យាស្រ័យម្ចាស់ កាលឃើញទុរយោជន៍ខ្ញាល់នឹងពួកព្រះញាតិណាស់ណា ជាឱកាសនឹងបំពេញឡើងឲ្យដល់ការគេក៏ក្អែរពិសដាក់បន្ថែមឡើងឲ្យម្ចាស់រឹតតែក្ដៅក្រហាយឡើងជាងមុន ។
ទ្រង់មានបន្ទូលនេះគាប់ហើយ មើលទៅកម្រនឹងកាច់កម្លាំងពួកបាណ្ឌវបាន ព្រោះប្រទេសតូចធំរាប់អានគេ តែត្រង់ដែលទ្រង់ត្រាស់ថា ស្លាប់ទៅជាជាងរស់នៅដោយសេចក្ដីអប្បយស នោះជាព្រះតម្រិះដ៏ខុសសោះ សេចក្ដីអប្បយសប្រៀបដូចអាកាសធាតុក៏ថាបាន មិនដូចនោះទេ ក៏ដូចជាមុខដំបៅអាចនឹងរក្សាឲ្យសះជាទៅបានក្នុងមិនយូរ សេចក្ដីគិតមួយយ៉ាងបានមកដុះឡើងក្នុងចិត្តខ្ញុំ នឹងទូលឲ្យទ្រង់ជ្រាបដោយឧបាយមួយយ៉ាងឃើញបានការជាប្រាកដ គឺ យុធិស្ឋិរ ចូលចិត្តលេងស្ការមែងដឹងឮរាល់គ្នាហើយ ចំណែកឯខ្ញុំទ្រង់ក៏ទ្រង់ជ្រាបហើយ ដែលថាស្ទាត់ក្នុងការល្បែងស្កាយ៉ាងម្ដេច យុធិស្ឋិរ នៅទន់ហត្ថណាស់ ខ្ញុំអាចនឹងលេងយកជ័យជម្នះបានដោយឧបាយទាំងពាន់ផ្លូវ គឺខ្ញុំនឹងលេងដោយកូនស្កាបង្កប់សំណរជន្លរឲ្យបានចិត្តខ្លាំងឡើង ៗ ប្រមាណតែត្រឹមពាក់កណ្ដាលឡូ ខ្ញុំនឹងធ្វើឲ្យគេហោចទៅតែម្ដង នឹងលេងឲ្យអស់សាច់ឈាមទៅតែម្ដង នឹងរឹបយកទាល់តែកាន់អម្បែងដើរសុំទាន ឬ នឹងរឹតគាត់ឲ្យតឹងជាងនេះទៅទៀតក៏បាន ដោយសន្យាថា អ្នកចេញត្រូវចេញចាកព្រះនគរទៅនៅព្រៃកំសត់អស់វេលា ១២ ឆ្នាំ យើងអាចនឹងលាងសឹកសត្រូវរបស់យើងឲ្យអបជ័យរលីងទៅ ដោយគំនិតលែបខាយឧបាយកលខាងក្នុងដូចនេះ មិនមែនចេញមុខច្បាំងគ្នាក្ឌុងក្ឌាំងបំផ្លាញគ្រឿងយុទ្ធភណ្ឌទៅទទេ ៗ នោះទេ ។
តទៅភាគទី៦
No comments:
Post a Comment